سازمان «آشپزخانه مرکزی جهان» آمریکا اخیراً در ادامه تلاشهایش برای ارائه و بارگیری کمکهای بشردوستانهای که قرار است از طریق دریا به نوار غزه منتقل شود، بار دیگر بر سر زبانها افتاده است. این بنیاد حتی از نقش خود فراتر رفته و مجوزی از دولت «رام الله» برای ساخت اسکلهای دریایی در شمال نوار غزه به منظور پذیرش کشتیهای امدادی دریافت کرده که تا بار دیگر نشان دهد، از چه روابط و نفوذ گستردهای در میان کشورها و دولتها برخوردار است.
شرکت ساخت اسکله غزه، سازمان «آشپزخانه مرکزی جهان»، یا به اختصار WCK، به تازگی، به ویژه پس از تلاشهایش در جنگ اوکراین، برای توزیع وعدههای غذایی بشردوستانه بین اوکراینیها، با هماهنگی با اتحادیه اروپا، آمریکا، امارات و قبرس وارد موضوع توزیع کمکهای بشر دوستانه در غزه نیز شده است.
بر اساس آنچه یک دیپلمات ارشد قبرسی فاش کرد، طرح ارسال کمکهای دریایی به غزه تا زمان ورود آمریکا به این قضیهی که محقق نشده بود. واشنگتن اسرائیل را متقاعد کرد که اجازه استفاده از سواحل غزه برای اهداف بشردوستانه و رسیدن کمکهای امدادی را بدهد و در این میان شرکت «آشپزخانه مرکزی جهان» به عنوان طرفی که آمادگی ساخت اسکله در سواحل غزه را دارد، مطرح شد.
کمیسیون اروپا، آلمان، یونان، ایتالیا، هلند، قبرس، امارات، انگلیس و آمریکا در حال هماهنگی برای بازگشایی کریدور دریایی برای رساندن کمکهای دریایی از طریق دریا به غزه از طریق سازمان «آشپزخانه مرکزی جهان» هستند و در این راه ناوچههای شرکت “Open Arms” کمکهای جمعآوری شده توسط سازمان آشپزخانه مرکزی را به نوار غزه انتقال میدهند.
سازمان آشپزخانه مرکزی جهان، شرکت ساخت اسکله نوار غزه
آنگونه که این سازمان خود را در وبسایتش معرفی کرده، بنیادی خیریه متخصص در تهیه و تأمین غذای مردمی است که از بحران رنج میبرند. بنیانگذار این سازمان «خوزه آندرس»، سرآشپز معروف اسپانیایی-آمریکایی و مالک رستورانهای زنجبرهای “ThinkFoodGroup” است که در زمینه موادغذایی شهرتی بینالمللی دارد.
شرکت ساخت اسکله غزه دارای ۶۵ آشپزخانه در سراسر نوار غزه است که توسط فلسطینیان غزه اداره میشود و قرار است، حداقل ۳۵ آشپزخانه دیگر نیز به این آشپزخانهها افزوده شوند. همچنین تاکنون ۳۲ میلیون وعده غذایی با میانگین روزانه حدود ۳۵۰ هزار وعده غذایی بین مردم نوار غزه توزیع کرده است.
این شرکت پیشتر در کشورهایی مانند افغانستان، ارمنستان، مصر، لبنان، مکزیک، مغرب و همچنین برای تأمین منافع رژیم صهونیستی در نقاط دیگر جهان فعالیت داشته، بدون اینکه ماهیت واقعی فعالیتهای را آشکار کند.
آندرس و همسرش «پاتریشیا» بنیانگذاران World Central Kitchen پس از زلزله سال ۲۰۱۰ هائیتی هستند که حدود ۳۰۰ هزار نفر در جریان آن کشته شدند.
از آن زمان این شرکت در بسیاری از سوانح و رخدادهای طبیعی و جنگی جاری در آمریکا و خارج از آن حضور داشته که از جمله آنها میان جنگ زدگان اوکراینی و آسیبدیدگان از آتشسوزیهای شیلی بوده است.
اما نکته حائز اهمیت این است که فعالیتهای شرکت تنها به توزیع غذا و کمکهای بشردوستانه محدود نشده است، از جمله اینکه از تشکیلات خودگردان فلسطین مجوز ساخت اسکله دریایی غزه را به واسطه شرکت «الخیسی» دریافت کرده که یک شرکت فلسطینی فعال در نوار غزه است.
سؤال بزرگی که در اینجا مطرح میشود، این است که چرا سازمانی که هیچگونه تخصصی در اسکلهسازی ندارد، چنین مجوزی دریافت کرده و در پس این اقدام درصدد تحقق چه اهدافی است؟
آخرین انتقاد صورت گرفته از شرکت بیانیه منتشره توسط «اسکات پل»، یکی از مقامات سازمان «مبارزه با فقر» موسوم به «آکسفام» است که در آن میگوید: «حملات هوایی اخیر شرکت WCK برای توزیع غذا بین مردم غزه بیشتر در خدمت راضی کردن وجدان مقامات ارشد آمریکایی و سیاستهای آنها جهت ادامه جنایاتشان در نوار غزه بوده نه کمک به خود مردم که در آنجا با خطر قحطی واقعی مواجه هستند.»
این اولین انتقاد نوع خود نیست، بلکه با نگاهی به مطبوعات آمریکا مشاهده میکنیم، در سالهای گذشته نیز شرکت با موجی از انتقادات به خاطر بیتوجهی سلامتی انسانها طی فعالیتهای امدادرسانیش و همچنین شرایط کاری سخت کارکنانش مواجه بوده است.
نادیده گرفتن اولویتهای ایمنی
شبکه «abc news» آمریکا ضمن انتقاد از سازمان WCK در مورد شرایط ایمنی کارکنانش، به شهادتهای کارگران سابق این سازمان خیریه اشاره میکند. در طول دو سال گذشته، کارمندان و پیمانکاران فعلی و سابق این شرکت میگویند که WCK فاقد پروتکلهای ایمنی رسمی بوده است، از جمله اینکه یکی از کارمندان این شرکت میگوید که طی عملیات امداد و توزیع غذا بین زلزلهزدگان ترکیه، مسئولان از دادن تجهیزات ایمنی به کارمندان خود مانند مواد ضدعفونیکننده، ماسک و جلیقه امتناع داشتند، حتی کلاه خود سادهترین و مهمترین این تجهیزات است.
این انتقادات سازمان را بر آن داشت تا با صدور بیانیهای اعلام کند که اقدام به تشکیل بخش سلامت و ایمنی کارکنان در شرکت و انتصاب اولین رئیس برای این بخش کرده است.
این موضوعی است که سؤالاتی درباره کمکهای هوایی این شرکت به فلسطینیهای نوار غزه و آشنایی آن با این نوع از کمکرسانی مطرح میکند، چون اگر غیر از این بود، نمیبایست ارسال هوایی این کمکها در ۸ مارس جاری منجر به زخمی و شهید شدن شماری از فلسطینیها شود. چتر بسیاری از محمولههای غذایی این شرکت باز نشدند و روی فلسطینیها سقوط کردند؟!
پس از این فاجعه نه تنها شرکت هیچ واکنشی از خود نشان نداد و حتی حاضر به عذرخواهی بابت این خطای فاحش نشد، درحالی که بررسیها نشان میداد، اغلب کمکهای غذایی هوایی شرکت به این طریق روی مردم سقوط کردند، بلکه اعلام کرد که همچنان به کمکهای غذایی هوایی خود طی ماه رمضان نیز ادامه میدهد.
امنیت کاذب برای کارکنان
«جیهان جینار»، یکی از پیمانکاران سابق WCK در ترکیه که قبلاً برای برنامه جهانی غذای سازمان ملل کار میکرد، از وضعیتهای مشابهی صحبت کرد و گفت که مشابه چنین رخدادی را در مناطق زلزلهزده نیز شاهد بودیم، در واقع آنچه برای شرکت اهمیت دارد، بالا بردن آمار کمکرسانیهای بین المللی آن و کسب وجهه بینالمللی برای خود است و تامین امنیت کارکنان و کارمندان دروغی بیش نیست.
یک پیمانکار دیگر WCK که با این شرکت در سراسر جهان کار کرده، نیز تأکید میکند که این سازمان اغلب کارمندان خود را با عدم توجه به نکات و اقدامات ایمنی در موقعیتهای خطرناک قرار میدهد.
رسواییهای جنسی
«نیت ماک»، مدیراجرایی و «تیم کیلکین»، مدیر امداد اضطراری سازمان آشپزخانه مرکزی جهان، پس از اتهاماتی مبنی بر آزار و اذیت جنسی کارمندان زن این سازمان از کار برکنار شدند.
کیلکین علاوه بر آزار و اذیت جنسی، با اتهاماتی از قبیل رفتار و برخورد بسیار زننده و بد با کارمندانش نیز مواجه بود. وی مسئول تأمین جای خواب داوطلبان امدادرسانی در سازمان بود که بنا به شهادت شماری از این داوطلبان از سوی مورد آزاد و اذیت جنسی قرار گرفته بودند، از جمله اینکه آنها را وادار کرده بود، شب در خانهاش یا در اتاقش در هتل بخوابند. یکی از قربانیان جنسی کیلکین مسئول دفترش بود. آندرس از هرگونه واکنش به این افشاگریها خودداری کرد.
در ژوئیه ۲۰۲۲ نیز خبر استعفای ماک، مدیراجرایی سازمان منتشر شد تا بعد از آن آشکار شود که وی از سال ۲۰۱۸ دارای چندین پرونده بوده که پس از تحقیق در آنها محکوم شناخته شد.
آندرس در واکنش، دلیل استعفای ماک را وجود اختلاف سلیقه در کار عنوان کرد و دو هفته بعد از آن با انتشار توییتی ضمن تمجید از کارش در سازمان نوشت: «نمیدانم بعد از آن چکار خواهی کرد، متشکرم دوست من».
جذب سرآشپزهای بدون تجربه امدادرسانی
انتصاب نیت ماک در زمان خود به عنوان مدیراجرایی سازمان بسیار بحث برانگیز بود، چون وی یک کارگردان بود و هیچ اطلاعی از کار امداد و آشپزی نداشت.
ماک در دوران مسئولیتش با این اتهام مواجه بود که “سرآشپزهای زیادی را بدون تجربه امدادرسانی در بلایای طبیعی به خدمت گرفته است. ” از میان سرآشپزها میتوان به «جیسون کالیس»، مسئول امدادرسانی کنونی سازمان و کیلکین اشاره کرد که مدیر امدادرسانی در حالت اضطرارای سازمان شد و بعد به دلیل رسواییهای جنسی اخراج شد.
غیر از آن سازمان هیچ لیستی از داوطلبان یا سرآشپزهای حرفهای در زمینه امداد و نجات ارائه نداده و حتی تعداد آنها را هم اعلام نکرده است.
تامین مالی و افزایش درآمد
بر اساس آنچه در وبسایت «آشپزخانه مرکزی جهان» اعلام شده، درآمد این سازمان از ۲۹ میلیون دلار در سال ۲۰۱۹ به ۲۷۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است.
جولای سال ۲۰۲۱، «جف بزوس» اعلام کرد که یکی از دو جایزه «شجاعت و تدبیر» را به ارزش ۱۰۰ میلیون دلار به آندرس اعطا خواهد کرد تا در صورت صلاحدید در بین سازمانهای غیرانتفاعی توزیع کند.
بزوس در جمع مردمی که در ون هورن تگزاس جمع شده بودند، گفت: «هیچ بوروکراسی، هیچ کمیتهای وجود ندارد، آنها فقط آنچه را که میخواهند انجام میدهند.» آندرس این کمک مالی را «آغاز فصل جدیدی» برای WCK توصیف کرد.
اتهامات فساد
برخی از کارمندان سازمان از “هدر رفتن میلیونها دلار از بودجه اهداکنندگان و دادن بخشی از این کمکها به شرکای مشکوک WCK” خبر میدهند.
«براباکاران سشاسلام»، پیمانکار ترکیهای که اخیراً اقدام به افشای کلاهبرداریهای سازمان کرد، از WCK اخراج شد. وی نسبت به وجود کلاهبرداریهای زنجیرهای در میان شرکای سازمان هشدار داده بود.
همچنین درحالی که WCK میگوید که در سال گذشته بیش از ۲۰۰ میلیون وعده غذایی بین قربانیان جنگ در اوکراین توزیع کرده است، «کاترینا سردیوک»، یکی از پیمانکاران سازمان که بر عملیات توزیع غذا در سراسر اوکراین نظارت داشت، درباره عدد اعلام شده، ابراز شک و تردید میکند و عدد واقعی بسیار کمتر از این میداند.
طی حدود شش ماه سال ۲۰۲۲، او و دیگر پیمانکاران به مقامات ارشد WCK گزارشهایی ارسال کرده بودند که در آنها تاکید شده بود، برخی از پیمانکاران اوکراینی سازمان درحالی تعداد وعدههای غذایی خود را بالا ذکر میکنند تا پول بیشتری به جیب بزنند. آنها در این راستا اقدام به توزیع وعدههای غذایی نامطلوب کرده بودند و یا اصلا غذایی توزیع نکرده بودند.
تحقیق انجام شده توسط شرکت حقوقی Cooley LLP مستقر در پالو آلتو نشان میدهد که میلیونها دلار در سال ۲۰۱۹ به این ترتیب هدر رفته است.
استعفای دستهجمعی
این موسسه اخیرا شاهد استعفای دسته جمعی به ویژه از سوی کارمندان قدیمی، تعدادی از مدیران و یکی از متخصصان امنیتی بوده است.
طبق گزارش Eater، از ۱۰ رئیس اصلی فهرست شده در آخرین اظهارنامه مالیاتی WCK، برای سال ۲۰۲۲، تنها سه نفر هنوز در سازمان کار میکنند.
سه رئیس فعلی تیم امداد WCK نیز ضمن ابراز نارضایتی از وضعیت سازمان میگویند، وضعیت موجود تغییر نکرده و آنها اعتماد خود را به رؤسای WCK، از جمله آندرس و «ارین گور»، مدیر عامل جدید برای عمل به مسئولیتهای واقعیشان و رعایت استانداردهای ایمنی اولیه امداد در بلایای طبیعی از دست دادهاند.
روابط نزدیک با دولت و مقامات
این سازمان دارای روابط بسیار نزدیک با دولت ایالات متحده و همچنین مقامات اروپایی است که عملکرد آن را مورد تحسین قرار دادهاند.
در تأمین مالی سازمان آژانس مدیریت اضطراری فدرال (FEMA) و دستگاههای قضایی ایالتی و محلی نیز مشارکت دارند و اموالی را از صندوقهای بلایای طبیعی برای ارائه کمکهای غذایی به WCK میدهند.
آندرس دارای «دوستانی در کاپیتول هیل» است. او به دوستی با «مایک تامپسون»، نماینده کنگره و «کامالا هاریس» سناتور دموکرات کالیفرنیا و همچنین دارای حامیان مالی مشترک از هر دو حزب در آمریکاست.
وی همچنین دارای روابطی در بالاترین سطح در آمریکاست و در این راستا بارها با «جو بایدن»، رئیسجمهور ایالات متحده و همچنین «ولودیمیر زلنسکی»، رئیسجمهور اوکراین دیدار کرده و از آنها را “دو رهبری توصیف کرده که جهان اکنون به آنها نیاز دارد” و تصویری از خود با آنها در حساب رسمیاش در «ایکس» منتشر کرده است. آندرس همچنین بارها تصاویری از خود با افسران اوکراینی منتشر و از ارتش اوکراین تمجید کرده است.
در سال ۲۰۰۳ روابط این سازمان با «وزارت امنیت داخلی» (ICE) آمریکا که برای اجرای قوانین مربوط به مهاجران و مهاجرتهای غیرقانونی تأسیس شد، جنجال زیادی در آمریکا به راه انداخت.
این سازمان متهم است که مسئول اداره کمپهای بازداشت مهاجران در مرزهای ایالات متحده است که به دلیل نقضهای حقوق بشری که در آنها رخ میدهد، بسیار بدنام هستند.
این سازمان همچنین با اداره مهاجرت و گمرک نیز دارای روابط نزدیک است، دو نهادی که بازداشت و اخراج مهاجران غیرقانونی در پورتوریکو، جدا کردن خانوادهها و نگهداری آنها جدا از یکدیگر است، این درحالی است که اطلاعات کمی در مورد نحوه رسیدگی این دو نهاد به پروندههای مهاجران نیز وجود دارد.
منبع: فارس