به گزارش بپزنپز اقتصادی؛ به دلیل اهمال‌کاری و عدم‌سیاستگذاری‌های صحیح، شاهد افزایش مصرف بی رویه و روزافزون بنزین هستیم. در سال ۱۴۰۱ صادرکننده بنزین بودیم و با ادامه روند فعلی به یکی از بزرگ ترین واردکننده‌های بنزین تبدیل خواهیم شد. برای حل مشکل ناترازی بنزین باید مجموعه از راهکارها را در پیش بگیریم.
در میان راهکارها، افزایش سهم CNG در سبد سوخت کشور، راهکار موثری است که آزموده شده و در دسترس است. در دهه هشتاد نیز که یکی از بزرگ ترین واردکننده‌های بنزین بودیم، با توسعه CNG توانستیم بخش بزرگی از ناترازی بنزین را برطرف کنیم. هم اکنون نیز با توجه به ذخایر عظیم گاز طبیعی، زیرساخت‌های موجود، استحصال ساده و پالایش ساده تر، این راه حل برای کشور در دسترس است و باید از آن برای حل ناترازی فعلی نیز بهره جست.
پیرامون اهمیت افزایش سهم CNG در سبد سوخت کشور و نقش آن در کاهش ناترازی بنزین، سجاد اعیانی کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگو با بپزنپز اقتصادی با اشاره به مصرف بیش از حد بنزین و ایجاد ناترازی بنزین در کشور تصریح کرد: افزایش روزافزون تعداد خودرو‌های غیر استاندارد منجر به افزایش روزافزون مصرف بنزین، آلودگی هوا و تعداد مصدومان تصادفات شده است. ناترازی بنزین محصول فعالیت غیراصولی و انحصاری خودروسازانی است که از نیروی انسانی خود نه در جهت پیشرفت و نه در جهت افزایش راندمان بلکه در جهت گرفتن رانت‌های بیشتر استفاده می‌کنند. کشوری که می‌توانست یکی از بزرگ ترین صادرکننده‌های بنزین در جهان باشد، اکنون به یک واردکننده بزرگ بنزین تبدیل شده است.
وی در ادامه با اشاره به دلایل ایجاد ناترازی بنزین تصریح کرد: حتی خودرو‌هایی که در حال حاضر تولید می‌شوند نیز بسیار پرمصرف هستند و خودروسازان باید از مدت‌ها قبل با تحقیق و توسعه به تولید خودرو‌هایی می‌پرداختند که با مصرف بهینه، مصرف بنزین را کاهش می‌دادند.
خودروسازان در حال حاضر کمتر از یک درصد خودرو‌های تولیدی خود را دوگانه سوز و با توانایی مصرف CNG تولید می‌کنند، در حالی که این میزان باید به حدود یک سوم کل تولیدات خودروسازان داخلی می‌رسید. همین خودرو‌های تولیدی داخل در صنعت حمل و نقل و تاکسیرانی نیز فعالیت گسترده‌ای دارند که فعالیت و تردد آن‌ها با توجه به مصرف بیش از حد بنزین، به مصرف بالای بنزین و واردات بنزین منجر شده است.
وی در ادامه افزود: به طور مثال طبق آمار ارائه شده توسط پلتفرم اسنپ، در سال ۱۴۰۱ بیش از یک میلیارد سفر اسنپی انجام شده است. با توجه به میزان پیمایش‌های انجام شده در اسنپ و با در نظر گرفتن سایر پلتفرم‌ها مانند تپسی و ماکسیم و همچنین با در نظر گرفتن تعداد خودرو‌هایی که مشترک در چند پلتفرم فعال هستند؛ مجموعا تعداد خودرو‌هایی که در پلتفرم‌های اینترنتی فعالیت گسترده دارند به یک میلیون و دویست هزار خودرو فعال در صنعت حمل و نقل اینترنتی کشور می‌رسد.
این کارشناس انرژی با اشاره به لزوم استفاده از ظرفیت‌های موجود برای تنوع بخشی به سبد سوخت کشور تصریح کرد: خودرو‌های پر مصرف و پر تردد، نقش بیشتری در ایجاد ناترازی دارند و از آنجایی که اطلاعات سفر‌های اینترنتی قابلیت ذخیره سازی و تحلیل دارند، به راحتی می توان خودرو‌هایی که پیمایش بیشتری داشته اند را پیدا کرد. با تنوع بخشی به سبد سوخت خودرو‌های پر مصرف و پر تردد فعال در صنعت حمل و نقل، ناترازی بنزین برطرف می‌شود و از آنجایی که CNG در دهه هشتاد وابستگی به بنزین و واردات بنزین را به شدت کاهش داد و در حال حاضر نیز مازاد نیاز شبکه، زیرساخت توزیع CNG وجود دارد، بهترین راه برای تنوع بخشی به سبد سوخت کشور، اضافه کردن قابلیت مصرف CNG به تاکسی‌ها و وانت‌هایی است که در پلتفرم‌های اینترنتی فعالیت گسترده دارند و دوگانه سوز کردن این خودرو‌های فعال در صنعت حمل‌ونقل اینترنتی کشور است.
وی در ادامه با اشاره به هزینه‌های تبدیل خودرو‌های پرمصرف بنزینی به خودرو‌های دوگانه سوز، تصریح کرد: در حال حاضر اگر مردم بخواهند خودشان تمام هزینه‌های دو گانه سوز شدن را پرداخت کنند با توجه به نوع خودرو و تجهیزات مورد استفاده، باید مبلغی بین ۱۸ تا ۲۵ میلیون تومان پرداخت کنند. اما دولت برای تبدیل این خودرو‌ها یارانه در نظر گرفته که طبق آخرین بخشنامه ابلاغ شده، مبلغی بین ۳ تا ۷ میلیون تومان است. دولت می‌تواند به عنوان مشوق برای یک میلیون و دویست هزار خودروی با فعالیت گسترده در صنعت حمل‌ونقل اینترنتی کشور، هزینه دوگانه‌سوز کردن این خودرو‌ها را کامل پرداخت کند که با یک حساب ساده مجموعا کمتر از ۸.۵ همت هزینه خواهد داشت، اما صرفه اقتصادی این اقدام در همان ماه اول هزینه‌های انجام شده را پوشش خواهد داد.
اعیانی در پایان افزود: طبق پیش بینی‌ها دولت در سال ۱۴۰۳ حدود دویست همت معادل ۵ میلیارد دلار واردات بنزین خواهد داشت. بخش زیادی از بنزین‌های وارداتی به باک خودرو‌هایی می‌رود که به صنعت حمل و نقل کشور کمک می‌کنند و به جابجایی افراد یا اشیا با وانت‌ها و یا تاکسی‌های اینترنتی می‌پردازند. این خودرو‌ها به ازای پیمایش بیشتر، سهمیه بنزین بیشتری دریافت می‌کنند و در شرایط فعلی، فعالیت آن‌ها برای اقتصاد کشور مفید نیست. با صرف هزینه‌ای کمتر از ۸.۵ همت، می توان خودرو‌های فعال در این صنعت را به خودرو‌هایی که قابلیت مصرف CNG دارند تبدیل کرد. به این ترتیب دولت می‌تواند با صرف هزینه‌ای کمتر از ۸.۵ همت، بیش از ۱.۲ میلیون واحد خودرو فعال در صنعت حمل‌ونقل اینترنتی کشور را به به خودور‌هایی با قابلیت مصرف CNG، تبدیل کند و به ازای پیمایش بیشتر به جای بنزین، سهمیه بیشتر CNG با زیرساخت و توان موجود در نظر گیرد.
