تداخلات دارویی یکی از مهمترین عوامل خطا های پزشکی می باشند، شدت و ظاهر شدن علائم این دست تداخلات می تواند، از خفیف تا شدید بروز پیدا کند و حتی در موارد خطرناک و حاد تهدیدی برای سلامتی فرد باشد. برخی از تداخلات دارویی می توانند، باعث افزایش بروز عوارض دارویی، افزایش جذب و اثر گذاری یک دارو با پنجره درمانی کوچک و در مواردی موجب مرگ و میر شوند. شناسایی تداخل های دارویی مرگبار یک اصل مهم در مصرف دارو می باشد، که بهتر است، از آن ها اطلاع کافی داشته باشید.
درصورتی که دسته ای از دارو ها را استفاده می کنید، لازم است، به زمان مصرف دارو ها دقت داشته باشید. تداخل دارو ها می تواند، منجر به بروز خطرات ناگوار و پیش بینی نشده ای شود و در پاره ای از موارد مرگبار باشند. این که بدانید تداخل دارویی چیست و کدام اختلالات دارویی مرگبار هستند، می تواند در حفظ سلامتی شما بسیار با ارزش باشد.
تداخل های دارویی مرگبار
تداخلات دارویی عوارض ناخواسته می باشند، که حاصل ترکیب و یا مصرف همزمان چندین دارو با یکدیگرهستند. لازم به ذکر است، که تداخل دارویی می تواند، بین دارو های مختلف، اعم از تجویز شده توسط پزشک یا بدون نسخه، دارو های گیاهی، مکمل ها و حتی بین مکمل ها و ویتامین ها و برخی از خوراکی ها را رخ دهد.
برخی از افراد به ویژه سالمندان که به دلیل وجود چندین بیماری به چند پزشک مختلف مراجعه می کنند، در نهایت باید دارو های زیادی را مورد استفاده قرار دهند. در چنین مواقعی لازم است، تمام دارو های مصرفی خود را به اطلاع پزشک معالج برسانید و در مصرف صحیح دارو ها در زمان خود اهمال کاری نکنید، تا سلامتی شما مورد تهدید واقع نشود.
برخی از دارو ها ممکن است، با مصرف همزمان یک داروی دیگر یا برخی از غذا ها و نوشیدنی ها ترکیب مضری شود و به اصلاح تداخل دارویی روی دهد، که منجر می شود، دارو عملکرد مناسبی نداشته باشد، و عملکرد آن کم و یا خیلی زیاد شود و عوارضی جانبی به همراه داشته باشد. در اختیار داشتن اطلاعات کافی و جامع در این زمینه می تواند، از بروز اتفاقات ناگوار پیشگیری کند.
دارو های افسردگی و مسکن ها
از جمله تداخل های دارویی مرگبار باید به مصرف همزمان داروهای افسردگی و برخی مسکن ها پرداخت. بعضی از دارو های مورد استفاده در دوران افسردگی می توانند، ترشح ماده شیمیایی شادی زا موسوم به سروتونین را در مغز افزایش دهند، برخی از مسکن ها نیز از همین تاثیر برخوردار می باشند، در نتیجه ترکیب این نوع از دارو ها و با افزایش این ترکیب شیمیایی در مغز آشفتگی و تشویش ایجاد می شود، که نتیجه آن همراه با بالا رفتن دمای بدن، افزایش ضربان قلب و تنفس است.
دارو کاهنده کلسترول و دارو ضد قارچ
دارو های ضد قارچ که معمولا برای درمان عفونت مخمر تجویز می شوند، مانند فلوکونازول و دارو های استاتینها که نوعی کاهنده کلسترول می باشند و در زمره پر مصرف ترین داروهای جهان قرار می گیرند، در صورت مصرف همزمان منجر به ضعف شدید در ماهیچه و یا بروز صدمه در کلیه می شوند.
مسکن و ضد اضطراب ها
مسکن ها و ضد اضطراب ها هر دو ترکیبات کند کننده عملکرد های بدن را دارا می باشند و در صورت بروز درد و یا در هنگام اضطراب باعث ایجاد آرامش در فرد می شوند. تداخل های دارویی مرگبار از مصرف این دارو ها زمانی روی می دهد، که تاثیر این دارو ها با یکدیگر ترکیب شود، زیرا هر دوی این دارو ها می توانند، ضربان قلب و تنفس را به شدت پایین آورند.
دیگوکسین و وراپامیل
مصرف همزمان دیگوکسین و وراپامیل می تواند، باعث افزایش شصت تا هفتاد و پنج درصدی غلظت دیگوکسین در خون شود. از آنجایی که دیگوکسین دارویی با پنجره درمانی کوچک می باشد و خطر مسمومیت با آن بالا است، این افزایش غلظت خونی دیگوکسین می تواند، منجر به کاهش کلیرانس دیگوکسین تا حدود چهل و دو درصد و افزایش کار عضلات قلبی شود.
تایلنول و دارو های سرماخوردگی چند منظوره
معمولا افرادی که به سرماخوردگی و آنفولانزا مبتلا می باشند، برای رفع عوارضی این بیماری ها چون گلو درد، تب و سر درد از استامینوفن استفاده می کنند، مصرف همزمان داروی استامینوفن و قرص تایلنون که دارای استامینوفن می باشد، موجب افزایش جذب داروی مجاز روزانه می شود و در نهایت آسیب کبدی را به وجود می آورد، این آسیب در موارد حاد می تواند، منجر به نیاز فرد برای پیوند کبد شود.
دارو های ضد اسهال و مکمل های کلسیم
معمولا افرادی که دچار اسهال می شوند، از دارو های دارای لوپرامید استفاده می کنند و از تداخل های دارویی مرگبار با این دارو بی خبر می باشند. مکمل های کلسیم دارای تاثیر سفت کنندگی مدفوع هستند و مصرف همزمان آن با دارو های ضد اسهال می تواند، ابتلا به یبوست را ایجاد کند و مصرف همزمان آن ها سیستم گوارش را با اختلال مواجه می کند.
مسکن ها، دارو های ضد اضطراب و شل کننده عضلات
ترکیب این سه دارو می تواند، یک خطر جدی برای حیات فرد تلقی شود و کشنده باشد. این امکان وجود دارد، که برای رفع ناراحتی به چند دکتر مختلف مراجعه کنید و دارو های مختلفی دریافت کنید، مصرف تصادفی این سه دارو بسیار خطرناک می باشد. به همین دلیل لارم است، تمام دارو های مصرفی حتی مکمل ها و داروی بدون نسخه مورداستفاده را به اطلاع پزشک معالج خود برسانید و داروهایی را دریافت نمایید، که با یکدیگر تداخل نداشته باشند.
پیشگیری
جهت پیشگیری از تداخل دارویی مرگبار لازم است، پزشک معالج را در خصوص تمام دارو های مورد استفاده مطلع سازید و مکمل های بهداشتی و مکمل های غذایی که قبلا مصرف می کردید و یا در چند هفته اخیر استفاده کرده اید، را نیز به اطلاع دکتر خود برسانید.
یکی از نکات موثر، مطالعه بروشور همراه با دارو می باشد، که با مطالعه آن می توانید، از تداخلات دارویی آگاه شوید. هر گونه تغییر در شیوه زندگی را به پزشک اطلاع دهید، به عنوان مثال لازم است، پزشک از تغییر رژیم غذایی و رژیم ورزشی شما اطلاع داشته باشد.
تا جایی که برایتان مقدور می باشد، از یک داروخانه تمام داروهای بدون نسخه و با نسخه را تهیه کنید، این امر می تواند، کمک کننده باشد، زیرا تمام دارو های شما ثبت می شود و داروساز در ارتباط با تداخل دارویی هشدار های لازم را گوشزد خواهد کرد.
در صورتی که شک دارید، اثر نامطلوب ایجاد شده در شما ناشی از تداخل دارویی می باشد یا خیر، روز و ساعت مصرف دارو های مختلف را یادداشت کنید. پزشک باید نسبت به احتمالا تداخل های دارویی مرگبار هشیار باشد و اقدامات احتیاطی مناسب مانند استفاده از دارو های جایگزین، تنظیم دوز و نظارت بر بیمار را برای مدیریت و پیشگیری از تداخلات دارویی انجام دهد.
منبع : آرگا
برچسب :
