حجت‌الاسلام خادمیان پژوهشگر و مدرس علوم دینی به تشریح دلیل اهمیت و توجهی که اسلام به روز دحوالارض دارد پرداخت و در پاسخ به این سؤال که چرا دحوالارض یک روز خاص از منظر اسلام است؟ گفت: در فضای خلقت آن چیزی که از سوی خداوند سبحان که خالق هستی و شارع همه شریعت‌هاست به خصوص شریعت خاتم الانبیا (ص) معیار و مبنا قرار گرفته فطرت آدمیان است. فطرت انسان به گونه‌ای است که نسبت به یک سلسله امور حالت خاصی برای او ایجاد می‌شود و توجه خاصی برای او معماری می‌شود و این توجه و حالت خاص گاهی باعث شده که آن اتفاق خاص را مبنای بسیاری از کار‌های خود قرار دهد و حتی از آن به عنوان یک معیار برای تعیین سال، ماه و روز‌های زندگیش استفاده کند.
وی به ذکر مثالی پرداخت و گفت: اتفاقی به نام عام‌الفیل رخ داد که در آن ابرهه به هلاکت رسید و اعراب حجاز چندین سال از این واقعه به عنوان مبنای تاریخی استفاده کردند. یا عام الحزن سالی است که حضرت ابوطالب و حضرت خدیجه (س) در آن سال وفات کردند و حزن و عزای این رحلت‌ها چندین سال در ذهن و اندیشه اهل اسلام باقی ماند.
حجت‌الاسلام خادمیان ادامه داد: اهل تاریخ و حدیث نقل می‌کنند که روز ولادت حضرت علی (ع) توسط حضرت محمد (ص) به عنوان عام البرکه معرفی شد. اینها نشئت گرفته از یک حالت فطری انسان است که یک واقعه مهم برای او یک ماندگاری و مبنای خاصی ایجاد میکند؛ بنابراین مسئله دحوالارض حقیقتی است که از نظر شارع مقدس به انسان به عنوان یک واقعه مهم معرفی شده است.
وی با انتقاد از کم‌کاری صورت گرفته در خصوص معرفی این روز بزرگ، گفت: این از کم کاری ما و اهل تاریخ ماست؛ ما با همه مستنداتمان می‌توانستیم مبنای سایر مذاهب شویم به نحوی که حتی درباره معالم و معارفشان به ما استناد کنند، اما بر اثر تنبلی‌ها، خیانت‌ها و … امروزه متأسفانه مستشرقان که دست خالی هستند با تحریف مبانی ما برای عده‌ای خام فکر تکیه‌گاه، مرجع و مأخذ شده‌اند
این پژوهشگر مباحث دینی پس از این مقدمه، گفت: امام رضا (ع) فرموده‌اند که ۲۵ ذی‌القعده، دحوالارض و روز ولادت حضرت ابراهیم (ع) و حضرت عیسی (ع) است. می‌دانیم که مسیحیت تاریخ ولادت حضرت عیسی (ع) را نمی‌داند و تاریخی را با هم برای این روز قرارداد کرده‌اند و کریسمس یک قرارداد است. اگر ما این مبنا را پررنگ کرده و جدی می‌گرفتیم، مسیحیت می‌توانستند تاریخ ولادت پیامبرشان را به استناد محدثان و مورخان شیعه بشناسند و آن روز را برای پیامبرشان جشن بگیرند.
روز خاص دحوالارض
وی اضافه کرد: دحوالارض روز خاصی شده، چون فطرت انسان با یک سلسله وقایع و رویداد‌ها ارتباط خاصی پیدا میکند و دحوالارض منشأ حالات خاص در خلقت شده است. قدرت هستی در دستان قدرت الهی است و خداوند می‌فرماید زمین پر از آب بود و بعد این آب‌ها کنار رفت و خشکی ایجاد شد؛ اما چه قدرتی این آب‌ها را کنار زد و مبنا و مرکز زمین را کعبه قرار داد و کعبه قبله‌گاه ابدی اهل توحید شد؟ اگر به این قبله‌گاه توجه و دقت کنیم انسان‌ها می‌فهمند که این کعبه در طول تاریخ بشریت مادر بسیاری از رویداد‌های رحمانی و فکری و اندیشه بشر شده است.
این مدرس علوم دینی در ادامه گفت: من ادعیه را به عنوان یکی از مأخذ مهم برداشت‌های معرفتی می‌دانم، ما در بعد عبادات، معاملات، تاریخ، مسائل خانوادگی، مسائل سیاسی و … یک منبع شگرف به نام دعا داریم که دیگر مذاهب اسلامی و مسلک‌ها، ملل و نحل دستشان از آن خالی است.
روز دحوالارض برای فرج دعا کنیم
وی اضافه کرد: در دعا‌های مربوط به روز دحوالارض آمده که برای امام زمان و فرج ایشان دعا کنیم و بخواهیم که خداوند سبحان فرج ایشان را امضا کند و در برخی از متون داریم که روز ظهور حضرت حجت (عج) روز دحوالارض است. اینها برای این است که ما یک نگاه خاص به این روز داشته باشیم. مکانی که امام زمان (عج) از آنجا ظهور خواهند کرد نیز طبق روایات از کنار کعبه است. پس دحوالارض این را به ما می‌گوید که کعبه با ظهور امام زمان (عج) می‌تواند زادگاه اندیشه‌ها، آمال و آرزو‌هایی که بشر برای تعالی و تکاملش دارد، باشد.
حجت‌الاسلام خادمیان تصریح کرد: علت خاص شدن دحوالارض این است که یک سلسله وقایع فکری، طبیعی، معنوی، مادی، جغرافیایی در این روز رخ داده که فطرت بشر نسبت به آن یک حالت خاصی پیدا کرده است و خداوند از این حالت‌های خاص برای توجه دادن، تعالی دادن و تکامل انسان استفاده میکند. چون خداوند سبحان به واسطه اسباب کار‌های خود را انجام می‌دهد. اگر قرار است ما گرم شویم خورشید خلق میکند و اگر قرار است انسان رفع تشنگی کند آب خلق میکند. اگر قرار است فکر، معنویت، مادیت و حالات فطری که دوست دارد در آن بعد رشد پیدا کند، تعالی پیدا کند، بشر را به همین وقایع مهم تاریخی و ایام‌الله خاص توجه می‌دهد.
تعالی فکری زیر سایه فهم دحوالارض
وی اظهار کرد: لذا دحوالارض از ایام الله خاص است که فطرتاً اگر انسان به این وقایع توجه کند، تعالی فکری، روحی، اقتصادی، سیاسی و … پیدا میکند. ما اگر بتوانیم دحوالارض را خوب معرفی کنیم دنیای مسیحیت می‌آید و می‌گوید من گمشده‌ام را پیدا کردم و مکتب امامیه توانست تاریخ ولادت پیامبر من را به من معرفی کند. اینها به عنوان یکی از قطرات اندک از دریای معارف، حقایق و ایام‌الله است که یکی دحوالارض است.
وی در پاسخ به این سؤال که دحوالارض جنبه علمی نیز دارد؛ آیا به این جنبه علمی آیه قرآن مربوط به دحوالارض توجه شده است؟ گفت: در طول تاریخ وقتی بعد اعجازگونه قرآن مطرح شده، یکی از ابعاد اعجاز قرآن همین مسئله اعجاز علمی است و فراوان درباره این مسئله دانشمندان و صاحب‌نظران سخن گفته‌اند و موافقان و مخالفان قرآن کریم و مکتب اسلام در خصوص اعجاز علمی قرآن دیدگاه‌های خود را مطرح کرده‌اند. اینکه در این خصوص کم کاری شده به این دلیل است که نخواسته‌اند قرآن صرفاً به عنوان یک کتاب علمی مطرح شود.
این پژوهشگر ادامه داد: یکی از اعجاز‌های قرآن همین است که از زبان شخصیتی تعلیم، تبلیغ و ترویج می‌شود که او را به عنوان یک فرد امی می‌شناختند و یک بعد اعجاز علمی قرآن همین است. اما ما باید ضمن تأکید بر اینکه قرآن صرفاً کتاب علمی نیست، با توجه به استطاعت علمی بشر مباحث علمی قرآن را مطرح کنیم.
به اندازه فهم بشر علم قرآن را استخراج کنیم
وی با تأکید بر اینکه هنوز بخش زیادی از علم مطرح در قرآن با توجه به دانش اندک بشر درک و فهم نشده است، گفت: امروزه دانشمندان گفته‌اند که از همه آسمانی که در دسترس است، فقط نیم دهم درصد را شناخته‌ایم این یعنی ما نسبت به آسمانی که در مقابل دیدگان ماست ناآگاه هستیم در حالی که قرآن کریم این همه حرف‌های علمی در خصوص آسمان‌ها مطرح کرده است ولی هنوز نیم دهم درصد را بشر فهمیده است. باید در مورد ابعاد علمی قرآن کریم به اندازه‌ای که توان فکر و فهم بشر به آن رسیده کتاب بنویسیم و تحلیل کنیم.
حجت‌الاسلام خادمیان اضافه کرد: متأسفانه به حدی کم دقتی کرده‌ایم که برخی در لباس علم و حتی طلبگی دانشنامه‌ای نوشته‌اند که در آن مسلمات اعجاز حضرت خاتم الانبیاء (ص) با تشکیک مطرح و عامدانه یا از روی ناآگاهی مورد انکار واقع شده است.
وی در پایان گفت: باید در مورد ابعاد علمی قرآن کریم که اعجاز است و اعجاز آن به اعجازالرسول باز می‌گردد بیش از پیش کار کنیم. یکی از ابعاد علمی قرآن کریم دحوالارض است که نسبت به این مسئله کم کاری و کتب کمی در خصوص آن نوشته شده است؛ تبلیغ و ترویج کمی نیز در خصوص آن انجام شده که باید از سوی علمای اسلام نسبت به این مسئله تلاش ویژه و نگاه خاص صورت گیرد.
منبع: ایکنا
