رفح شهری واقع در مرز جنوبی نوار غزه و مصر است که به دنبال تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی در پانزدهم مهر ماه گذشته قریب به یک و نیم میلیون آواره فلسطینی را در خود جای داده است.
از گذرگاه رفح در مرز با مصر هم که قبل از جنگ عمدتا تنها برای ورود و خروج اضطراری فلسطینیان (با توجه به محاصره ۱۷ ساله غزه) استفاده می‌شد با بسته شدن گذرگاه‌های دیگر نوار غزه با سرزمین‌های اشغالی، از رفح برای ورود محدود کالا استفاده می‌شود.
با وجود ادعای آمریکا و نهاد‌های بین المللی درباره بهبود وضعیت ورود کامیون‌های حامل کمک‌ها و کالا‌ها به نوار غزه، اما گزارش رسانه‌ها حاکی از این است که هنوز صد‌ها کامیون در گذرگاه رفح صف کشیده که اجازه ورود آنها به نوار غزه داده نشده است.
از سوی دیگر نخست وزیر رژیم صهیونیستی، بنیامین نتانیاهو که از دستیابی به اهداف خود در گسیل ارتش این رژیم به مناطق متعدد نوار غزه از شمال و شهر غزه تا خان یونس در جنوب بازمانده حالا تحت فشار تندرو‌های کابینه از جمله وزیر دارایی این رژیم از قصد حمله به رفح یعنی آخرین پناهگاه فلسطینیان خبر داده است در حالی که این آوارگان که در طول جنگ بار‌ها از منطقه‌ای به منطقه دیگر آواره شده و رفح را آخرین پناهگاه خود یافتند.
آمریکا و نهاد‌های بین المللی هم به ظاهر طی مدت اخیر به رژیم صهیونیستی درباره تبعات انسانی حمله به رفح هشدار داده و خواستار آتش‌بس برای مبادله اسرا شدند.
در همین راستا تلاش کردیم با یکی از خبرنگاران فلسطینی مقیم رفح ارتباط گرفته و از او بخواهیم اوضاع انسانی در این شهر را تشریح کند.
«یحیی الیعقوبی» که خود از اهالی شهر غزه در شمال نوار غزه است به دلیل جنگ به جنوب نوار غزه آواره شده و خبرنگار روزنامه «فلسطین» است. با وجود اینکه دفتر این روزنامه در شهر غزه در بمباران‌های رژیم صهیونیستی تخریب شد، اما او و همکارانش همچنان به فعالیت خبرنگاری خود و پوشش اخبار جنگ ادامه می‌دهند.
یحیی فارغ التحصیل رشته روزنامه‌نگاری و رسانه از دانشگاه اسلامی غزه، از خبرنگاران شناخته شده فلسطینی و صاحب جوایز متعدد داخلی و خارجی در جشنواره‌های داخلی و خارجی است. او سه فرزند، دو پسر ۱۲ و سه ساله و یک دختر ۱۰ ساله دارد و به همراه خانواده‌اش پس از چند ماه زندگی در چادر‌های آوارگان در رفح حالا در خانه‌ای استیجاری در این منطقه به سر می‌برند.
یحیی با اشاره به وضعیت وخیم انسانی در رفح و همچنین شیوع و تشدید بیماری ساکنان آنجا با توجه به شلوغی مراکز اسکان آوارگان تاکید کرد هر گونه عملیات نظامی رژیم صهیونیستی در این منطقه با توجه به کمبود تجهیزات بیمارستانی و امکانات در سایه محاصره غزه به شهادت هزاران مجروح منجر خواهد شد.
وی در عین حال گفت که هنوز خبری از تخلیه ساکنان شهر برای آغاز عملیات نظامی رژیم صهیونیستی نیست و امکان پیشرفت مذاکرات برای حصول آتش‌بس وجود دارد.
متن کامل گفتگو در ادامه آمده است:
اوضاع انسانی در رفح چگونه است؟
الیعقوبی: وضعیت انسانی فاجعه بار است، زیرا یک میلیون و ۴۰۰ هزار آواره در استان رفح زندگی می‌کنند که در شرایط سخت و غم انگیز به سر می‌برند، درصد زیادی از آنها در چادر‌های پارچه‌ای زندگی می‌کنند که مساحت آن کمتر از ۶ متر مربع است گاهی اوقات یک یا دو خانواده و شاید بیشتر در هر یک از این چادر‌ها کنار هم به سر می‌برند. آنها برای تهیه نان هنوز با مشکل مواجهند، زیرا در صف‌های طولانی جلوی نانوایی‌ها می‌ایستند اگر نان تمام نشود و به آنها برسد، همان طور که برای پر کردن ظرف‌هایشان با آب آشامیدنی یا آب‌های شور هم باید در صف‌های طولانی بایستند و همچنان شرایط پختن غذا روی هیزم ادامه دارد.
وضعیت دشوار انسانی در نوار غزه به مسائل معیشتی محدود نمی‌شود. جان بیماران هم در سایه جنگ و محاصره وخیم‌تر شده است دستکم روزانه یک نفر از قریب به ۶۰۰ بیمار کلیوی در استان رفح به دلیل کمبود امکانات و تجهیزات درمانی و پزشکی فوت می‌شود، زیرا تنها ۲۰ دستگاه دیالیز در استان رفح است و بیماران مجبور به کاهش ساعات دیالیز و کاهش تعداد روز‌های دیالیز هستند افزون بر اینکه آنها در محیطی ناسالم زندگی می‌کنند و همین وضعیت درباره هزاران نفر از افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن (دیابت، فشار خون و ناراحتی‌های قلبی) صدق می‌کند که همگی در تهیه دارو دچار مشکل هستند.
استان رفح هم با کمبود آب و غذا و کمک‌های بشردوستانه مواجه است آبی که برای شست و شو استفاده می‌شود که آب شور است و تنها هر ۱۰ روز یک بار به آنجا می‌رسد آب شرب هم که بسیار کم است و همین مسائل موجب وخامت اوضاع انسانی شده است.
رفح با مشکل بهداشتی نیز مواجه است، زیرا شبکه فاضلاب در مراکز اسکان آوارگان وجود ندارد و همین امر باعث شیوع حشرات، مگس‌ها و پشه‌ها شده است و اینها زندگی روزمره مردم را مختل کرده و باعث شیوع بیماری‌های جدی در میان آوارگان، مانند هپاتیت به ویژه در مدارس شده است.
پخت و پز با هیزم ادامه دارد
میزان ورود کمک‌های بشردوستانه از گذرگاه رفح چگونه است؟
الیعقوبی: باید تاکید کرد که کل کمک‌های بشردوستانه وارد شده به نوار غزه پاسخگوی حداقل نیاز‌های شهروندان در همه سطوح اعم از غذا و دارو نیست، علاوه بر این که کالا‌هایی وجود دارند که فقط در مقادیر بسیار اندک وارد می‌شوند به عنوان مثال، سوخت و گاز پخت و پز به مقدار بسیار کمی در استان رفح وارد می‌شود و پخت و پز با هیزم ادامه دارد کما اینکه هیچ سوختی به استان شمالی نوار غزه نمی‌رسد و در آنجا نیز همه مردم همچنان روی هیزم پخت و پز می‌کنند.
بر اساس آمار منتشر شده از سوی دفتر اطلاع رسانی دولت غزه، تعداد کامیون‌های کمک‌رسانی وارد شده به نوار غزه در هفته گذشته به ۱۰۶۳ کامیون رسیده است که ۲۰۵ کامیون از گذرگاه رفح و ۸۵۸ کامیون از طریق گذرگاه کرم ابوسالم وارد شده است، در حالی که تنها ۴۹ کامیون از آن به شمال نوار غزه رسیده و این تعداد بسیار کمتر از نیاز مردم ماست و با اظهارات آمریکا و اسرائیل که از افزایش کامیون‌های کمک‌ها صحبت می‌کنند و مدعی ورود روزانه ۳۰۰ کامیون کمک‌رسانی می‌شوند، در تضاد است.
یعنی میانگین روزانه کامیون‌هایی که وارد نوار غزه می‌شوند از ۱۵۰ کامیون فراتر نمی‌رود؛ توجه داشته باشید که قبل از جنگ روزانه حدود ۷۰۰ کامیون وارد غزه می‌شد و همان زمان هم ما در محاصره بودیم، اما حالا هم محاصره تشدید شده و هم شرایط جنگ و ویرانی حاکم است.
آنچه شایان ذکر است این است که میزان ورود کمک‌ها ثابت نیست، رژیم اشغالگر برای مدت طولانی مانع از ورود کمک‌ها به غزه شد در ۴۰ روز نخست جنگ به طور کلی تنها ۲۰ کامیون وارد نوار غزه شد و مردم رنج و مشقت زیادی را در همه این مدت تحمل کردند.. در وضعیت پریشانی شدید و رنج سخت قرار می‌گیرد.
۸۰ آواره در یک کلاس درس به سر می‌برند
آیا اوضاع آوارگان در مراکز اسکان بهبود یافته است؟
الیعقوبی: اوضاع در چادر و مراکز اسکان آوارگان به دلیل اقامت طولانی شهروندان در آنجا و طولانی شدن جنگ، بدتر و مشکلات معیشتی و فشار روانی بر آنها بیشتر شده است. در هر کلاس از مدارس محل اسکان آوارگان حدود ۸۰ نفر زندگی می‌کنند در حالی که مساحت هر کلاس بیش از ۱۰ متر مربع نیست.
مورد دیگری که منجر به بدتر شدن شرایط شده، شیوع بیماری‌های همه‌گیر و محیط ناسالمی است که در آن زندگی می‌کنند، برخی از مراکز اسکان مملو از بوی نامطبوع هستند و چندین برابر ظرفیت در آنجا سکونت دارند افزون بر اینکه ارائه بسته‌های کمکی مواد غذایی و سایر کالا‌های اساسی هم کم شده و با کمبود نقدینگی و گرانی کالا‌ها مشکل وخامت اوضاع در تامین غذا و پوشاک مردم به قوت خود باقی است.
آیا احتمال حمله زمینی اسرائیل به رفح وجود دارد؟ چرا اسرائیل به دنبال ویرانگری تازه و این بار در رفح است؟
الیعقوبی: اصرار اسرائیل برای حمله به رفح با وجود اینکه این منطقه پرجمعیت‌ترین منطقه در نوار غزه به دلیل حضور تعداد زیادی از آوارگان است، به این معنی است که اشغالگران فقط می‌خواهند نوار غزه را ویران کنند و این ویرانی هدف واقعی جنگ است نه آن طور که ادعا می‌شود اسرائیل بخواهد مقاومت را از بین ببرد، زیرا متوجه شده که چنین چیزی ممکن نیست. از سوی دیگر جنگنده‌های رژیم اشغالگر همین حالا نیز روزانه خانه‌های مردم را در رفح بمباران کرده و فجایع زیادی را رقم زده است.
هر گالن ۲۰ لیتری آب را ۱ دلار می‌خریم
با این وجود، اما نشانه‌های مثبتی از امکان دستیابی به آتش‌بس در مذاکرات وجود دارد و هنوز هیچ خبری از تخلیه شهر رفح از ساکنان آن برای حمله اسرائیل نیست. در واقع اسرائیل تلاش می‌کرد با برگه تهدید به حمله نظامی به رفح بر روند مذاکرات آتش بس تاثیر گذارد تا از حماس در موضوع تعداد اسرای فلسطینی که باید آزاد کند امتیاز بگیرد یعنی اسرائیل برای آزادی اسرای خود نزد مقاومت حاضر به آزاد کردن شمار زیادی از اسرای فلسطینی نبود یا موضوع بازنگشتن آوارگان به شمال غزه را مطرح می‌کرد، اما مقاومت از خواسته خود دست نکشید و در حال حاضر میانجی‌ها در حال رایزنی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات و ایجاد توافق بین طرفین هستند.
آیا به آب آشامیدنی دسترسی دارید؟
الیعقوبی: ایستگاه‌های آب شیرین کن‌های ویژه‌ای در برخی مناطق نوار غزه هستند که آب را تصفیه می‌کنند، اما به دلیل نبود تجهیزات و امکانات کافی آب را تا ۷۰ درصد نمک زدایی می‌کنند؛، اما رژیم صهیونیستی با هدف ایجاد بحران آشامیدنی همه ایستگاه‌های آب شیرین کن در شهر غزه و شمال نوار غزه را بمباران کرد.
مردم هر روز برای تامین آب آشامیدنی رنج می‌برند. آنها هر روز مقابل ایستگاه‌های آب شیرین کن و و کامیون‌های پرکننده آب در صف ایستاده‌اند، به خصوص که قیمت پر کردن یک گالن ۲۰ لیتری آب به نسبت قبل از جنگ سه برابر شده است، بنابراین قیمت آن در حال حاضر تقریباً یک دلار است که برای هر خانواده کوچکی تا وسط روز هم کافی نیست.
در مورد ورود آب سالم از خارج از نوار غزه، بله، در واقع، آب همچنان در قالب کمک‌های بشردوستانه هم وارد می‌شود که در بطری‌های پلاستیکی با ظرفیت یک لیتر یا یک و نیم لیتر است، اما به همه نمی‌رسد.
رفح تنها ۲ بیمارستان با امکانات کم دارد
وضعیت زیرساختی و امکانات در شهر رفح چگونه است؟
الیعقوبی: رفح اساساً یک شهر مرزی است که در جنوب نوار غزه در نزدیک مرز با مصر قرار دارد در آنجا نهاد‌های دولتی یا مراکز آموزشی اصلی وجود ندارد و حتی یک بیمارستان بزرگ مناسب در این استان وجود ندارد. پس از تلاش زیاد مسئولین دولت غزه، قطر حمایت مالی برای ساخت یک بیمارستان به نام بیمارستان حمد را برعهده گرفت، اما هنوز در دست احداث بود و کامل نشده بود که جنگ شد و در حال حاضر هم به مرکز اسکان آوارگان تبدیل شده است.
دو بیمارستان کوچک در استان رفح وجود دارد: بیمارستان ابویوسف النجار که ۶۰ تخت بیشتر ندارد و بیمارستان کویتی که تقریباً همین ظرفیت را دارد؛ از همین رو هر گونه تصمیم رژیم صهیونیستی برای ورود به رفح به معنای تشدید رنج و مرگ هزاران مجروح خواهد بود.
وضعیت سوخت در نوار غزه چگونه است آیا سوخت مخصوص پخت و پز یا بنزین برای خودرو‌ها وارد می‌شود؟
الیعقوبی: سوخت به میزان بسیار کم وارد می‌شود و غالبا برای نهاد‌های سازمان ملل و آنروا وارد می‌شود. معدود خودرو‌هایی هم که در حال حاضر کار می‌کنند به دلیل ارتفاع قیمت سوخت بنزین در بازار سیاه از گاز پخت و پز استفاده می‌کنند. قیمت هر لیتر بنزین به ۱۵ تا ۲۰ دلار رسیده است افزایش تقاضا برای گاز پخت و پز هم موجب بروز بحران بزرگی شده از همین رو خیلی‌ها از هیزم برای پخت و پز استفاده می‌کنند. این اوضاع در خصوص استان رفح و جنوب نوار غزه است در شمال نوار غزه که از ۲۰۵ روز پیش هیچ سوخت و گاز پخت و پز به آنجا نرسیده است.
کارگران با از دست دادن کارشان هیچ راه درآمدی ندارند
آیا مردم قدرت خرید مایحتاج خود را دارند؟
الیعقوبی: با طولانی شدن جنگ و افزایش قیمت کالا‌ها در سایه ویرانی‌هایی که بر سر سرمایه و دارایی مردم از بمباران‌های اسرائیل آمده دیگر پس اندازی برای آنها نمانده است. دولت غزه در این مدت جنگ سه مرتبه هر بار ۲۵۰ دلار به کارمندان خود که تعدادشان حدود ۴۰ هزار کارمند بوده حقوق پرداخت کرده است تنها ۶۵ کارمند تحت اداره تشکیلات خودگردان در نوار غزه هستند که از دولت رام الله حقوق ماهانه دریافت می‌کنند، مابقی مردم به کمک‌های بشردوستانه وابسته هستند. کارگران با از دست دادن کارشان و تخریب کارگاه‌ها و مغازه‌ها هیچ راه درآمدی ندارند. برخی از مردم نزدیکانی در خارج از نوار غزه دارند که برای آنها حواله‌های پول می‌فرستند که بین فقرا توزیع می‌شود. نهاد‌های خیریه‌ای هم در این خصوص در نوار غزه فعال هستند تا شاید اندکی از پیامد‌های فاجعه بار جنگ اسرائیل بکاهند.
چرا مصر گذرگاه رفح را برای خروج آوارگان باز نمی‌کند؟
الیعقوبی: مصر نمی‌تواند در نقشه رژیم صهیونیستی و آمریکا برای کوچاندن شهروندان فلسطینی دخیل شود و اگر بخواهد در این قضیه همدست اشغالگران شود به قیمت سرنگونی حکومت وی منجر می‌شود همان طور که هیچ طرف فلسطینی یا عربی هم با اسرائیل در این نقشه همدست نمی‌شوند از همین رو السیسی در هیچ حالی اجازه عبور آوارگان از مرز غزه برای رسیدن به مصر را نمی‌دهد و مردم ما هم نمی‌خواهند تجربه آوارگی اجدادشان از سرزمینشان در فاجعه نکبت ۱۹۴۸ تکرار شود از همین رو ساکنان رفح هرگز به خارج از نوار غزه آواره نخواهند شد و مردم فلسطین صبور و ریشه دار در سرزمین خود خواهند ماند.
منبع: فارس
