گیاه سیاه دانه که بیشتر در خاورمیانه، جنوب اروپا، شمال آفریقا و جنوب غرب آسیا رشد می‌کند، کوچک و گل‌دار است. سیاه دانه از درخت یک ساله‌ای به نام Nigella sativa برداشت شده و با نام‌های مختلفی مثل دانه پیاز سیاه، زیره سیاه، شونیز و غیره شناخته می‌شود. برای آشنایی با خواص روغن سیاه دانه در ادامه با اکالابلاگ همراه باشید.
از مهم‌ترین خواص روغن سیاه دانه می‌توان به تاثیر بر کاهش وزن، تاثیر بر زیبایی، موثر بر درمان زخم، تخریب سلول‌های سرطانی، رفع سفیدی موهای سر، حفاظت از کبد و کلیه، کاهش علائم مشکلات گوارشی، کاهش فشار خون، اثر ضد دیابتی، کمک به باروری، خاصیت ضد باکتریایی، ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و چندین خاصیت دیگر اشاره کرد.
۱) خواص روغن سیاه دانه برای سفیدی مو
ترکیبات فعال موجود در روغن سیاه دانه، از جمله ماده‌ای با نام تیموکینون، یکی از عوامل مؤثر در خواص این روغن هستند. تیموکینون با ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی خود، فولیکول‌های مو را قوی‌تر می‌کند و همچنین تحریک‌کننده تولید ملانین است. بنابراین، با استفاده از روغن سیاه دانه، می‌توان به تأمین سلامت موها پرداخت و فرایند سفید شدن آنها را به تأخیر انداخت.
۲) خواص روغن سیاه دانه برای درد مفاصل
روغن سیاه‌دانه، که از زمان‌های دور به عنوان یک درمان طبیعی در کاهش و تسکین دردهای مفصلی شناخته می‌شود، توانمندی‌های فراوانی در مدیریت این نوع دردها دارد. با وجود ترکیبات آنتی‌التهابی و ضددرد قوی، این روغن به سرعت و با کیفیت عالی عمل می‌کند و به خصوص در مقابله با دردهای مفصلی مانند آرتروز دست، کمردرد و درد زانو، اثرگذار است.
ترکیبات آن شامل ویتامین‌ها و مواد معدنی متعددی است که به تسکین درد کمک می‌کنند. علاوه بر این، نقش آنتی‌هیستامینی این روغن موجب می‌شود که حساسیت‌های پوستی در هنگام استفاده از آن کاهش یابد. تحقیقات تجربی نیز تأکید دارند که استفاده مداوم و روزانه از این روغن، به مرور زمان اثرات قابل توجهی در کاهش درد مفصلی ایجاد می‌کند.
برای بهره‌برداری از خواص کامل، توصیه می‌شود که محل مورد نظر را پس از استفاده از روغن به‌خوبی ماساژ دهید تا مواد آن به‌طور کامل جذب پوست شوند. این روغن به‌عنوان یک راه‌حل طبیعی، می‌تواند خواص خود را به صورت حداکثری با روغن‌ها و تکنیک‌های درمانی دیگر، مانند روغن زیتون یا بادکش گرم، به ارمغان بیاورد.
۳) خاصیت ضد باکتریایی
ترکیب اصلی موجود در روغن سیاه دانه که در خواص درمانی و دارویی آن اثر بسیار مهمی دارد، تیموکینون است که خاصیت ضد باکتریایی، ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و غیره دارد. علاوه بر تیموکینون، مواد دیگری هم در آن وجود دارد که در ادامه گفته خواهد شد.
۴) تاثیر بر کاهش وزن
استفاده از روغن سیاه دانه به عنوان مکمل، ممکن است که شاخص توده بدنی افراد (BMI) و اندازه دور کمر اشخاص را کاهش دهد. در مطالعه‌ای روی موش‌ها نشان داده شده است که روغن سیاه دانه به کاهش وزن بدن و مقامت به انسولین در موش‌هایی که رژیم غذایی پرچرب دارند، کمک کرده است.
۵) تاثیر بر زیبایی
روغن سیاه دانه از طریق رفع علائم بیماری‌های پوستی مثل آکنه، پسوریازیس، اگزما و غیره امکان دارد منبع کمکی مورد اعتمادی در این باره باشد. همچنین موها را آبرسانی می‌کند و باعث نرمی پوست شده و به عنوان مرطوب‌کننده هم استفاده می‌شود. روغن سیاه دانه دارای مقادیر بسیار زیادی آنتی‌اکسیدان است که در جوان ماندن و سلامت پوست، نقش حیاتی دارد.
۶) موثر بر درمان زخم
ممکن است روغن سیاه دانه پروسه بهبود زخم را سرعت ببخشد. علت این امر هم وجود تیموکینون است که خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارد. به علاوه این روغن می‌تواند کلاژن‌سازی را افزایش دهد که علاوه بر زیبایی پوست، در بهبود زخم و جای آن هم تاثیرگذار است.
بیشتر بخوانید: خواص حنا برای دست و پا: راهکاری طبیعی برای مشکلات رایج
۷) تخریب سلول‌های سرطانی
از دیگر خواص روغن سیاه دانه می‌توان به این اشاره کرد که به علت وجود تیموکینون، این روغن می‌تواند روی سلول‌های سرطانی اثر بگذارد و باعث مرگ آنها شود. سایر سرطان هایی که این ماده روی آنها تاثیرگذار است شامل سرطان سینه، سرطان مغز و لوسمی هستند. البته برای بسیاری از مطالعات انجام شده، از سلول انسانی استفاده نشده است. به همین دلیل به طور حتمی نمی‌توان گفت که روغن سیاه دانه چه مقدار بر درمان سرطان تاثیر دارد.
۸) حفاظت از کبد و کلیه
خاصیت آنتی‌اکسیدانی روغن سیاه دانه، تاثیر حفاظتی روی کبد و کلیه دارد و دارای مکانیسم‌های مختلفی است. استرس اکسیداتیو باعث عدم تعادل رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن می‌شود. استرس اکسیداتیو در مشکلات کبدی بسیاری مانند سیروز، کبد الکلی، هپاتیت، آسیب کبدی ناشی از تیلنول و مشکلات کلیوی دخیل لست. در مطالعه‌ای نشان داده شده که امکان دارد روغن سیاه دانه روی از بین بردن و کوچک کردن سنگ کلیه در بدن موثر باشد.
۹) کاهش علائم مشکلات گوارشی
روغن سیاه دانه به علت خواص ضد التهابی خود، امکان دارد در کاهش علائمی مانند حالت تهوع، نفخ، اسهال، سوء هاضمه، یبوست، استفراغ و اتساع شکم تاثیر داشته باشد. در برخی مطالعات دیده شده که ممکن است روغن سیاه دانه بر پانکراتیت، کولیت و دیگر اختلالات گوارشی اثرات پیشگیری‌کننده دارد.
۱۰) کاهش فشار خون
از خواص روغن سیاه دانه کاهش فشار خون است. در بعضی مطالعات، کاهش فشار خون ثابت شده ولی در بعضی مطالعات دیگر کاهش فشار خون معنادار نبوده است. درکل ممکن است با استفاده از این روغن، فشار خون پایین را تجربه کنید، پس بهتر است قبل از آن با پزشک مشورت داشته باشد.
بیشتر بخوانید: خواص شگفت‌انگیز خاکشیر و تاثیرات آن بر افراد مختلف!
۱۱) اثر ضد دیابتی
مطالعه‌ای بررسی کرده که روغن سیاه دانه می‌تواند باعث کاهش میزان گلوکز خون، هموگلوبین و مقامت به انسولین در فرد شود. طبق این مطالعه، نتیجه گرفته شده که از این روغن می‌توان برای درمان دیابت نوع ۲ همراه با درمان‌های معمول دیابت استفاده کرد. پس می‌توان گفت که روغن سیاه دانه بر دیابت تاثیر دارد و باعث کاهش سطح قند خون در انسان می‌شود.
۱۲) خواص روغن سیاه دانه برای مردان
در مطالعه‌ای که روی مردان دارای اسپرم غیرطبیعی انجام شده، مشاهده کردند که حرکت اسپرم بهتر شده و تعداد و قدرت اسپرم ها افزایش پیدا کرده‌اند. در مطالعه دیگری تاکید شده است که تیموکینون باعث افزایش تحرک، زنده ماندن، تعداد و کیفیت اسپرم‌ها می‌شود. پس می‌توان گفت که روغن سیاه دانه در درمان ناباروری در مردان کمک‌کننده است.
تداخل دارویی
اگرچه به نظر می‌رسد خواص روغن سیاه دانه بسیار است اما باید دقت داشت که این مکمل هرگز جایگزین دارو نخواهد شد. پس افرادی که از داروی خاصی استفاده می‌کنند و می‌خواهد این روغن را به عنوان مکمل مصرف کنند، باید حتما با پزشک مشورت نمایند. تیموکینون موجود در روغن سیاه دانه ممکن است آنزیم‌هایی که در متابولیسم دارو هستند را مهار کند، پس باید دقت داشت که آن را همزمان با چه دارویی مصرف می‌کنید.
دوران بارداری و شیردهی
دوران بارداری یا شیردهی در بانوان از دوره‌های خاص زندگی است که باید از استفاده از مواد حساسیت‌زا دوری کنند. افراد باردار یا شیرده می‌بایست قبل از استفاده با پزشک مشورت کنند.
حساسیت و آلرژی
استفاده از روغن سیاه دانه ممکن است باعث حالت تهوع، کاهش قند خون و سوء هاضمه شود. استفاده موضعی از آن ممکن است ایجاد آلرژی کند. به همین خاطر باید قبل از استفاده موضعی، حتما روی قسمت کوچکی از پوست آن را امتحان کنید. همچنین در زمان استفاده باید روغن سیاه دانه را از چشم‌ها، سوراخ‌های بینی و قسمت‌های حساس بدن دور کنید.
منبع: چی‌شی
من سورین صیادی هستم، از بچگی تقریبا تمام وقت آزادم رو صرف دیدن فیلم و سریال (و گاهاً انیمه) کردم! علاقه‌ام بیشتر سمت اکشن، جنایی و هیجان‌انگیز میره، اما ژانرهای دیگه رو هم دنبال می‌کنم. خیلی خوشحالم که می‌تونم راجع به این لذت زندگی با بقیه حرف بزنم و فیلم و سریال‌های مورد علاقه‌ام رو باهاتون به اشتراک بذارم!
