یکی از مشکلات رایجی که در طول فعالیت‌های ورزشی اتفاق میفتد، آسیب‌دیدگی مینیسک زانو است که رایج‌ترین شکل آن پارگی مینیسک می‌باشد. ترمیم منیسک به روش آرتروسکوپی یک روش جراحی سرپایی برای ترمیم پارگی غضروف زانو است. مینیسک پاره شده با انواع تکنیک های کم تهاجمی ترمیم می شود و برای بهبودی نیاز به مراقبت پس از عمل دارد. برای بازیابی عملکرد کامل زانو که به طور متوسط ۴ تا ۵ ماه پس از جراحی رخ می دهد، فیزیوتراپی مفید است.
آناتومی مینیسک زانو
مینیسک یک غضروف لاستیکی و سی‌شکل است که زانو را متحرک و ثبات را فراهم کرده، شوک بین استخوان ساق پا و ران را جذب کرده و به توزیع وزن بدن در سراسر مفصل زانو کمک می‌کند. هر زانو دارای دو مینیسک است. یکی از مینیسک‌ها در لبه خارجی (مینیسک خارجی) و دیگری در لبه داخلی (مینیسک داخلی) قرار دارد. پارگی مینیسک می‌تواند باعث درد و بی‌ثباتی در مفصل زانو و جلوگیری از عملکرد طبیعی زانو شود. پارگی مینیسک می‌تواند ناشی از آسیب پیچشی در فعالیت‌های ورزشی مانند فوتبال یا چرخیدن‌های ناگهانی باشد. درصورت عدم درمان، این پارگی می‌تواند منجر به آرتریت زودرس مفصل زانو شود.
پارگی حاد ناشی از هر فعالیتی است که به شدت باعث پیچاندن یا چرخاندن زانو شود. پارگی اغلب با آسیب به رباط صلیبی قدامی (ACL) رخ می‌دهد. در افراد مسن، علت معمولاً تغییرات دژنراتیو در زانو است. بافت قدیمی و فرسوده بیشتر مستعد پارگی است.
تشخیص پارگی مینیسک
هنگامی که علائم تصویر زیر را تجربه می‌کنید، باید به جراح ارتوپد مراجعه کنید تا زانوی شما را معاینه کند و تشخیص دقیق انجام دهد.
گاهی‌اوقات، تشخیص بر اساس شرح آسیب و معاینه بیمار واضح است. بااین‌حال، اشعه ایکس و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) اغلب برای کمک به شناسایی سایر آسیب‌های مرتبط استفاده می‌شوند.
پس از تشخیص پارگی مینیسک، باید برنامه درمانی خود را با جراح ارتوپد در میان بگذارید. برای اکثر افرادی که پارگی مینیسک دارند، جراحی آرتروسکوپی برای برداشتن یا ترمیم بافت پاره‌شده انتخاب می‌شود. بااین‌حال، اگر آرتریت داشته باشید، ممکن است از تزریق و فیزیوتراپی بدون جراحی بهره‌مند شوید.
آرتروسکوپی نحوه انجام جراحی زانو را متحول کرده است. در گذشته، مینیسک پاره‌شده نیاز به یک برش سه تا چهار اینچی و یک شب اقامت (یا دو شب) در بیمارستان داشت.
اکنون، پارگی مینیسک را می‌توان با آرتروسکوپ ازطریق دو برش کوچک (کمتر از نیم اینچ) ترمیم کرد و جراحی را می‌توان به صورت سرپایی در کمتر از یک ساعت انجام داد.
به‌طور معمول، جراحی را می‌توان تحت بی‌حسی موضعی با آرام‌بخش انجام داد. بنابراین خطر بیهوشی حداقل است. گاهی‌اوقات می‌توان بخیه‌های کوچکی را در غضروف پاره‌شده قرار داد تا دوباره به هم دوخته شود. این روش می‌تواند با موفقیت پارگی‌های بزرگ را در افراد جوان‌تر درمان کند. اگر پارگی کوچک باشد، ممکن است مینیسک برداشته شود.
عمل جراحی آرتروسکوپی مینیسک زانو چگونه انجام می‌شود؟
جراحی آرتروسکوپی مینیسک زانو، روشی کم‌تهاجمی است برای برداشتن یا ترمیم پارگی مینیسک انجام می‌شود. اگر پارگی در لبه داخلی منیسک اتفاق افتاده باشد، جایی که جریان خون وجود ندارد، بافت آسیب‌دیده باید برداشته شود. این روش منیسکتومی آرتروسکوپی نامیده می‌شود. جراح چندین برش کوچک در اطراف مفصل زانو ایجاد کرده و یک فیبر نوری باریک (به نام آرتروسکوپ) را برای بررسی وضعیت زانو وارد می‌کند. او از ابزارهای ریز برای برداشتن تمام یا بخشی از منیسک پاره‌شده استفاده می‌کند.
اگر پارگی در لبه خارجی مینیسک اتفاق افتاده باشد، جایی که هنوز خون برای کمک به بهبودی در جریان است، ترمیم یکی از گزینه‌های درمانی است. جراح از همان روش آرتروسکوپی برای معاینه زانو و ترمیم مینیسک با بخیه زدن لبه‌های پاره‌شده در جای خود استفاده می‌کند.
در هر دو مورد، روش کم‌تهاجمی مزایای متعددی ازجمله آسیب کمتر عضلانی و بافتی، خونریزی کمتر، درد کمتر و بهبودی سریع‌تر را ارائه می‌دهد. معمولاً بیماران در همان روز پس از آرتروسکوپی به خانه بازمی‌گردند.
چگونه برای جراحی آرتروسکوپی مینیسک آماده شویم؟
قبل از انجام عمل جراحی، باید یک قرار ملاقات با پزشک داشته باشید. پزشک مفصل شما را معاینه کرده و روش درمانی مناسب را برای شرایط شما تعیین می‌کند. او همچنین ممکن است غربالگری‌های تشخیصی را برای ارزیابی کامل وضعیت شما انجام دهد.
بهتر است درمورد داروهایی که مصرف می‌کنید ازجمله داروهای بدون نسخه، ویتامین‌ها یا سایر مکمل‌ها به پزشک خود بگویید؛ زیرا ممکن است در برنامه جراحی شما اختلال ایجاد کنند. درمورد سایر بیماری‌های خود مانند بیماری قلبی یا ریوی، چاقی، بیماری‌های مزمن، دیابت، اختلالات خونریزی، یا عادات بد مانند سیگار کشیدن به پزشک خود اطلاع دهید.
پس از عمل جراحی از یکی از دوستان یا عزیزانتان بخواهید شما را به خانه برساند و تا چند روز از شما مراقبت کند.
چه زمانی جراحی توصیه می‌شود؟
نوع درمان پارگی مینیسک به محل وقوع پارگی (لبه خارجی یا لبه داخلی)، شدت آن و اینکه آیا سایر قسمت‌های زانو مانند رباط صلیبی قدامی آسیب دیده‌اند، بستگی دارد.
اگر پارگی مینیسک شما حاد باشد یا بخواهید هر چه زودتر به ورزش‌های سطح بالا بازگردید، جراحی ضروری است. ترمیم تنها زمانی به‌عنوان گزینه درمانی در نظر گرفته می‌شود که پارگی در لبه خارجی مینیسک، جایی که هنوز خون برای کمک به بهبودی جریان دارد، اتفاق افتاده باشد. هنگامی که پارگی در لبه داخلی، جای که جریان خون وجود ندارد، اتفاق افتاده باشد، بافت آسیب‌دیده باید برداشته شود. اکثریت قریب به اتفاق بیماران مینیسک خود را به‌جای ترمیم، خارج می‌کنند.
اگر پارگی کوچک و در لبه خارجی مینیسک باشد، ممکن است نیازی به جراحی نداشته باشید. تا زمانی که علائم شما با زندگی روزمره تداخل نداشته باشند و زانوی شما ثابت باشد، درمان‌های محافظه‌کارانه مانند استراحت، اصلاح فعالیت‌ها و مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) ممکن است تنها چیزی باشد که نیاز دارید.
زمان نقاهت پس از آرتروسکوپی چقدر است؟
زمان بهبودی بسته به نوع جراحی شما متفاوت است. بهبودی پس از جراحی آرتروسکوپی پارگی مینیسک نسبتاً سریع است و اکثر بیماران می‌توانند در عرض چند هفته فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرند. اگر ترمیم مینیسک داشته باشید، زمان بهبودی و دوره توانبخشی ممکن است طولانی‌تر باشد و نیاز باشد تا شش هفته از زانوبند یا عصا استفاده کنید.
خطرات مرتبط با جراحی ترمیم مینیسک چیست؟
به‌طور کلی، ترمیم مینیسک روشی کم‌خطر است و عوارض نادری دارد. بااین‌حال، چیزی به نام روش بدون خطر وجود ندارد. برخی از افراد دچار سفتی زانو، عفونت، لخته شدن خون یا آسیب عصبی می‌شوند. پزشک می‌تواند گزارش دقیق‌تر و کامل‌تری از خطرات مرتبط با جراحی ترمیم مینیسک به شما ارائه دهد.
سؤالات متداول
آیا می‌توانید پارگی مینیسک را ترمیم کنید؟
اکثر پارگی‌ها به‌خاطر خون‌رسانی ضعیف به بافت‌ها قابل ترمیم نیستند. هنگامی که پارگی در لبه خارجی مینیسک، جایی که هنوز جریان خون برای کمک به بهبود وجود دارد، اتفاق میفتد، ترمیم معمولاً یکی از گزینه‌های درمانی است.
خارج کردن قسمت‌هایی از مینیسک چه عملی است؟
رایج‌ترین جراحی برای مشکلات م نیسک، برداشتن بخشی از مینیسک است. به این عمل منیسکتومی جزئی می‌گویند. اگر در لبه داخلی مینیسک خود پارگی داشته باشید، جایی که عملاً جریان خون وجود ندارد، بافت آسیب‌دیده باید برداشته شود.
آیا می توان مینیسک از دست‌رفته را با چیزی مصنوعی جایگزین کرد؟
اگرچه سلول‌های غضروف خاصی را می‌توان در آزمایشگاه رشد و تکثیر کرد، بیوتکنولوژی کنونی اجازه نمی‌دهد این سلول‌ها به طور مؤثر در داخل بدن برای جایگزینی بافت مینیسک پاره‌شده عمل کنند. به‌طور خلاصه، جایگزینی بیولوژیکی بافت مینیسک پاره‌شده به‌طور گسترده در دسترس نیست. اما در شرایط خاص، پیوند آلوگرافت (پیوند عضو یا بافت بین دو جاندار از یک گونه واحد) بافت مینیسک امکان‌پذیر است.
آیا پس از عمل آرتروسکوپی مینیسک زانو به فیزیوتراپی نیاز خواهم داشت؟
خیر، اکثر بیماران پس از جراحی مینیسک نیازی به فیزیوتراپی ندارند.
چه زمانی می‌توانم دوباره ورزش کنم؟
به‌طور کلی، چند هفته پس از جراحی می‌توانید فعالیت‌های کم‌تأثیر مانند شنا و استفاده از دستگاه‌های ورزشی را از سر بگیرید. اما فعالیت‌های پرشی معمولاً برای چند ماه پس از جراحی ترمیم مینیسک محدود می‌شوند.
جمع‌بندی
عمل جراحی آرتروسکوپی مینیسک زانو یکی از روش‌های درمانی کم‌تهاجمی است که برای ترمیم آسیب‌های وارده بر مینیسک زانو انجام می‌شود. این روش درمانی به‌صورت عملی سرپایی و با کمترین دوره نقاهت انجام می‌شود. بیمار می‌تواند پس از دوره‌ای کوتاه به فعالیت‌های رومزه خود بازگردد و حتی فعالیت‌های ورزشی کم‌تأثیر را از سر بگیرد. بنابراین اگر زانوی شما آسیب دیده است و نیاز به انجام عمل جراحی دارید، باید توسط حتما توسط جراح بررسی شوید تا اقدامات لازم و برنامه ریزی عمل برای شما صورت گیرد.
