به گزارش بپزنپز اقتصادی؛ از ابتدای سال، روند واردات و صادرات به گونه‌ای بوده که همواره شاهد پیشی گرفتن حجم واردات در برابر صادرات غیرنفتی بوده ایم؛ چالشی که به ناترازی تجارت خارجی منجر شده است. هرچند وزارت اقتصاد در واکنش به انتقادات تاکید دارد از نظر علمی و عرفی هیچ کشوری تراز تجاری را بدون در نظر گرفتن برخی منابع مانند نفت و گاز یا با آن به تفکیک محاسبه نمی‌کند.
حال با همه این اوصاف و انتقادات نسبت به سیاست‌های حوزه تجارت خارجی دولت سیزدهم، جدیدترین گزارش از کارنامه تجارت خارجی دولت در دومین ماه از آخرین فصل سال، نشان می‌دهد که همچنان درب بر همان پاشنه ناترازی می‌چرخد و پیش بینی می‌شود که این روند ماه آینده نیز تداوم داشته باشد.
بنابراین؛ رئیس کل گمرک ایران اعلام کرده است: حجم تجارت خارجی کشور (مجموع صادرات و واردات) در یازده ماهه سال جاری با احتساب صادرات نفت خام و خدمات فنی و مهندسی به ۱۳۸ میلیارد و ۸۴۰ میلیون دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲.۷ درصد افزایش داشته است.
به گفته رضوانی‌فر؛ در این مدت، ۳۲ میلیارد و ۵۹۰ میلیون دلار نفت و یک میلیارد و ۹۰ میلیون دلار خدمات فنی مهندسی صادر شده که بدین ترتیب، مجموع صادرات کشور در این مدت به رقم ۷۸ میلیارد و ۸۹۰ میلیون دلار رسیده است.
این در حالی است که به گفته معاون خاندوزی، در خصوص آمار صادرات غیرنفتی به استثنای صادرات برق، نفت و خدمات فنی مهندسی شرایط به گونه‌ای رقم خورده است که ابتدای سال تا پایان بهمن ماه، ۱۲۴ میلیون و ۷۵۶ هزار تن کالا به ارزش ۴۴ میلیارد و ۸۹۰ میلیون دلار به خارج از کشور صادر شده که در مقایسه به واردات ۳۵ میلیون و ۷۶۶ هزار تن کالا به ارزش ۵۹ میلیارد و ۸۸۰ میلیون، تراز تجاری غیرنفتی کشورمان به منفی ۱۴ میلیارد و ۹۹۰ میلیون دلار (نزدیک به ۱۵ میلیارد دلار) رسیده است. هرچند رئیس کل گمرک با اشاره به اینکه ️با در نظر گرفتن صادرات نفت ۱۹ میلیارد دلار مازاد تجارت خارجی داریم، تاکید دارد: تجارت خارجی کشور ️بدون احتساب صادرات نفت ۱۵ میلیارد دلار کسری دارد. البته باید توجه شود شیب منفی کسری تجاری بدون نفت در بهمن ماه کاهشی بوده است.
از سوی دیگر، یکی از دلایلی که در کاهش ارزش صادراتی نقش داشته، افت بهای جهانی کالا‌های صادراتی است. موضوعی که معاون وزیر اقتصاد به آن اشاره داشته و گفته است: متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای صادراتی در این مدت با ۱۸ درصد کاهش به ۳۶۰ دلار رسید. همچنین صادرات کالا‌های پتروشیمی با ۴۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تن و به ارزش حدود ۱۸ میلیارد دلار، از نظر وزن ۹.۴ درصد کاهش و از حیث ارزش حدود ۲۹ درصد کاهش داشته که ناشی از کاهش قیمت جهانی فرآورده‌های پتروشیمی بوده است.
وی در خصوص سه قلم عمده کالا‌های صادراتی نیز گفته است: در این مدت گاز طبیعی مایع شده با ۳ میلیارد دلار، پروپان مایع شده با ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار و متانول با ۲ میلیارد دلار سه قلم عمده کالای صادراتی بودند. همچنین در بین اقلام عمده کالا‌های صادراتی، سنگ آهن با ۶۴ درصد، گاز‌های نفتی و هیدروکربور‌های گازی شکل مایع شده با ۵۴ درصد، محصولات نیمه تمام از آهن یا از فولاد با ۲۸ درصد از بیشترین رشد به لحاظ ارزشی در بین اقلام عمده کالای صادراتی برخوردار بوده اند.
به گفته رئیس کل گمرک؛ گاز طبیعی مایع شده با ۵۵ درصد، پروپان مایع شده با ۲۲ درصد و بوتان مایع شده با ۹.۲۱ درصد به لحاظ ارزشی در یازده ماهه سال جاری بیشترین کاهش در ارزش را در بین اقلام عمده کالای صادراتی به خود اختصاص دادند.
پنج کشور اول مقصد صادراتی کشورمان
رضوانی‌فر در خصوص پنج کشور اول مقصد صادراتی کشورمان افزود: در این مدت ۱۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار کالا به چین، ۸ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار به عراق، ۵ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار به امارات متحده عربی، ۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار به ترکیه و ۲ میلیارد دلار به هند صادر شد. بدین ترتیب ۷۵ درصد از وزن و ۷۳ درصد از ارزش کل صادرات کشور در ۱۱ ماهه سال جاری به ۵ کشور فوق الذکر صادر شد.
معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران با اشاره به افزایش واردات به لحاظ وزنی و ارزشی اظهار داشت: در ۱۱ ماهه سال جاری ۳۵ میلیون و ۷۶۶ هزار تن کالا به ارزش ۵۹ میلیارد و ۸۸۰ میلیون دلار وارد کشور شده که این میزان به لحاظ وزنی ۶.۴ درصد و از حیث ارزش ۱۱.۱۱ درصد افزایش داشته است. همچنین در این مدت ۶۰ میلیون دلار برق وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۸ درصد کاهش داشته است.
سه قلم عمده کالا‌های وارداتی
رئیس کل گمرک ایران در این خصوص اظهار داشت: در این مدت ذرت دامی با ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار، گوشی تلفن همراه هوشمند با ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار و دانه سویا با یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار سه قلم عمده کالای وارداتی بودند.
به گفته وی، در این مدت واردات طلا به اشکال خام، تراکتور‌ها و قطعات منفصله اتومبیل‌های سواری در بین اقلام عمده کالای وارداتی از بیشترین افزایش به لحاظ ارزش و برنج و گندم از بیشترین کاهش برخوردار بودند.
بیشترین واردات کالا از کدام کشور‌ها بود؟
رضوانی فر در این باره اظهار داشت: امارات متحده عربی با ۱۸ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار، چین با ۱۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار، ترکیه با ۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار، آلمان با یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار و هند با یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار ۵ کشور عمده طرف معامله واردات در ۱۱ ماهه سال جاری بودند.
این گزارش حاکی است، متاسفانه به رغم پیگیری گمرک، وزارت نیرو اطلاعات به روز شده برق در خصوص یازده ماهه را ارائه نکرده و اطلاعات صادرات برق ۹ ماهه است.
