وقتی زمستان پیراهن سفیدش را کم کم از زمین بر میکند و خورشید مهر انگیز با آفتاب نه چندان گرمش زمین را گرم میکند و برفهای زمستانی را بخار کرده و به تن زمین حرارت میبخشد زمین آمادهی پذیرایی از سبزههای جدید میگردد و اینجاست که طبیعت از خواب زمستانی بیدار شده و تجدید حیات مییابد و پدیدار شدن سال جدید نوید داده میشود. هر سال بعد از سپری شدن ۳۶۵ روز ما ایرانیان مهیای سال نو دیگری میشویم و یک سال دیگر را با تمام هیاهویش پذیرا میگردیم اول فروردین روز اول بهار مصادف با شروع سال جدید شمسی در ایران است جشن نوروز از قدیمیترین جشنهای باستانی در ایران است که در تقویم و تاریخ ایرانی از تاریخچهی بسیار کهنی برخوردار است.
نوروز خود به خود شروع یک زندگی جدید را در بین مردم پایه ریزی میکند مردم قبل از عید با خوشحالی وصف ناپذیر به خریدهای عید میپردازند خانه تکانی و حتی برنامه ریزی سفر را نیز انجام میدهند نوروز یکی از زیباترین و کهنترین جشنهای ما ایرنیان است که همزمان با شروع زندگی دوبارهی طبیعت آغاز میگردد و در واقع همزمان شروع رابطههای دوستی و فامیلی نیز انجام میگردد چرا که در این روزها مردم صلهی رحم را به جای آورد و به دیدار اقوام و دوستان خود میروند و حتی کینههای قدیمی نیز جای خود را با عشق و مهربانی عوض میکنند.
تاریخچه هفت شین
ما ایرانیان هر ساله در نوروز سفرهای به نام هفت سین داریم یعنی هفت چیزی که با حرف سین شروع شود در آن قرار میدهیم ولی این هفت سین در اوایل با حرف “شین” شروع میشده است. بیشتر منابع بر این باورند که در زمان حکومت ساسانیان و قبل از دین مبین اسلام (هفت سین) در ابتدا (هفت شین) بوده است و بعد از طی چندین سال حرف (شین) به (سین) تغییر داده شده است که نماد
هفت شین شامل:
شقایق
شهد
شربت
شراب
شمشاد
شمع
شیرینی
تاریخچه هفت چین
در زمانهای دور از کشور چین، ظروف چینی بسیار زیبا با نقشهایی عالی و متنوع که عمدتا از خاک رس ساخته میشدند به نام ظروف چینی به ایران آورده میشد که خوراکیهای سفره هفت سین در آنها قرار داده میشد به همین سبب به سفرهی هفت سین نوروزی “هفت چین ” هم اطلاق میشد ولی بعدها با گذشت سالیان دراز و با ورود دین اسلام به ایران و ترویج و گسترش زبان عربی، به علت نبودن حرف “چ” در زبان عربی به “سین” تغییر اسم پیدا کرد و به علت حرام بودن شراب نیز با سرکه تعویض شد و (هفت شین) یا (هفت چین) نیز جای خود را با هفت سین عوض کرد.
عدهای بر این اعتقاد هستند که ایرانیان قدیم در سفرهی هفت سین خود از هفت نوع میوهی تر، یا خشک شده استفاده میکردند که “هفت چین”نام داشت.
هفت چین یا همان هفت سین شامل:
سیر
سرکه
سبزی
سنجد
سیب
سماق
سبزه
قدمت این سفره را ابوریحان متعلق به زمان جمشید میداند و میگوید:
اهریمن (شیطان) مانع خیر و برکت و بارش باران و سبز شدن گیاهان شده بود لذا جمشید در نبردی بر او پیروز شد و به همین جهت دوباره خیر و برکت و سبز شدن گیاهان شروع شد و به این دلیل مردم میگفتند “روز نو ” یعنی (روز جدید و دوری تازه)
هم چنین ابوریحان معتقد است:
” هفت سین شامل هفت گروه از غلات است که سر هفت استوانه در کنار خانه سبز میکردند و اگر این غلات رشد خوبی داشت آن را دلیل خوبی محصول سالیانه میدانستند و اگر غلات از رشد بدی بر خوردار بودند آن سال را از لحاظ رشد محصول سالیانه بد میدانستند و بعدها نیز همانطور رسم سبز کردن سبز ه به قوت خود باقی ماند که مردم در هفت ظرف جدا گانه هفت نوع غلات را سبز میکردند.
تاریخچه هفت میم
عدهای هم بر هفت میم اعتقاد داشتند.
هفت میم شامل:
مرغ
ماست
میوه
مسقطی
مربا
میگو
ماهی
تاریخچه هفت سین قرآنی
اگر چه هفتهای مشترکی در طول این سالها در عید نوروز در سفرههای هفت سین وجود داشته، اما همیشه وجود ” هفت سین قرآنی ” جلوهی خاصی به سفرههای هفت سین میدهد.
در کتاب تحف العقول از امام علی (ع) چنین نقل شده است که اگر شخصی هفت آیه از قرآن که در آنها هفت سین بیان شده باشد با زعفران آب شده و گلاب بر ظرف چینی بنویسد و هنگام تحویل سال جدید از آن بخورد تا پایان آن سال مرض و بیماری از او دور خواهد بود و بیمه قرآن خواهد شد
هفت سین قرآنی شامل:
سلام قول من رب رحیم (سوره یس، آیه ۵٨)
سلام علی نوح فی العالمین (سوره صافات آیه ٧٩)
سلام علی ابراهیم (سوره صافات آیه ١٠٨)
سلام علی موسی و هارون (سوره صافات ١١٩)
سلام علی آل یاسین (سوره صافات ١٢٩)
سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین (سوره زمر آیه ٧١)
سلام هی حتی مطلع فجر (سوره قدر آیه ۶)
جدا از اینکه هفت چین رسم سنتی و قدیمی ایرانیان است یا هفت سین، نیاکان ما در سفره هفت سین نوروزی خود تمامی اعضای خانواده را جمع میکردند و هنگام تحویل سال با خواندن قرآن و ذکر و نیایش سال جدید را آغاز میکردند.
منبع: ایلنا