امان الله قرایی مقدم، جامعه شناس گفت: اختلال اضطراب اجتماعی به ترس از دیده شدن یا قضاوت شدن توسط دیگران در موقعیت‌های اجتماعی اشاره دارد. این اختلال گاهی تحت عنوان هراس اجتماعی هم شناخته می‌شود. اضطراب ترسی است که با پیش‌بینی یک واقعه به وجود می‌آید و هراس هم ترسی غیرمنطقی از برخی اشیا یا موقعیت‌ها است.
وی گفت: شیوع این اختلال در بین زنان بیشتر از مردان است. با این حال، اختلال اضطراب اجتماعی قابل درمان است. گفتگو درمانی، درمان شناختی رفتاری و دارو درمانی می‌توانند تا حدود زیادی به افراد در غلبه بر علائم این اختلال کمک کنند.
وی ادامه داد: افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی به دلیل ترس از قضاوت منفی دیگران، خجالت یا احساس طرد شدن، از برخی موقعیت‌های اجتماعی ترس یا اضطراب دارند.اگر چه تجربه‌ی اندکی اضطراب در موقعیت‌های اجتماعی امری طبیعی هست. اما اختلال اضطراب اجتماعی به اضطرابی گفته می‌شود که شدید باشد و بر زندگی کاری یا شخصی فرد تأثیر بگذارد و حداقل ۶ ماه به طول بیانجامد.
وی مطرح کرد: افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی از اینکه در حضور دیگران مضطرب به نظر برسند و گونه‌هایشان سرخ شود یا احساس نگرانی می‌کنند. به این خاطر که فکر می‌کنند در نظر دیگران نادان به نظر می‌رسند. بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال همچنین دارای علائم جسمانی شدید مانند افزایش ضربان قلب، احساس تهوع هستند.
این جامعه شناس تصریح کرد: اگرچه ممکن است که فرد بداند ترس و واکنش‌های جسمانی‌اش افراطی و شدید است، با این حال کنترلی بر روی آنها ندارد و این علائم و واکنش‌ها کاملا به صورت اتفاقی رخ می‌دهند.
وی گفت: عوامل به وجود آورنده‌ی اضطراب اجتماعی در افراد متفاوت است، مانند ملاقات با افراد ناآشنا، صحبت کردن با افراد در محل کار یا مدرسه، سخنرانی در کلاس درس یا در جمع صحبت کردن با صندوقدار فروشگاه درباره‌ی قیمت اجناس، استفاده از سرویس بهداشتی عمومی، خوردن غذا یا آشامیدن در حضور دیگران، اجرای برنامه یا نمایش در مقابل دیگران، بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال به دنبال درمان نیستند، زیرا بر این باورند که این مسأله بخشی از شخصیت آنها است. در عوض ممکن است برای مسائل دیگری همانند افسردگی یا مصرف مواد از یک متخصص یا کارشناس کمک بگیرند.
وی گفت: اختلال اضطراب اجتماعی تأثیرات بسیاری بر جسم و روان دارد و باعث بروز علائم جسمانی، عاطفی و رفتاری در فرد می‌شود. این علائم در برخی از شرایط اجتماعی بروز می‌کنند مانند: علائم جسمی همانند سرخ شدن، تعریق، لرزیدن، حالت تهوع، افزایش ضربان قلب و خالی شدن ذهن احساس وحشت یا حملات هراسی ترس و خجالت از تجربه‌ی احساس اضطراب در مقابل دیگران ترس شدید از قضاوت دیگران احساس ترس یا وحشت در موقعیت‌های که با دیگران باید صحبت کنند، به‌خصوص افراد غریبه توجه بیش از حد به جزئیات رفتاری خود در مقابل دیگران و تجربه کردن احساس خجالت یا ناجور بودن مشکل در صحبت کردن در حضور دیگران اجتناب از موقعیت‌هایی که ممکن است باعث اضطراب شوند.
حالت صاف و خشک بدن و صدای ملایم در هنگام تعاملات اجتماعی
وی افزود: مشکل در برقراری یا حفظ تماس چشمی حساسیت به انتقاد، عزت نفس پایین و گفت‌وگوی منفی با خود این علائم می‌توانند بر ابعاد مختلف زندگی روزمره‌ی فرد همانند تحصیل، کار و روابط او تأثیر بگذارد و حتی گاهی آنها را به‌شدت مختل کند. در صورت درمان نکردن این اختلال، فرد ممکن است نتواند توانایی خود را در مدرسه یا محل کار شکوفا کند، زیرا به طور معمول از شرکت در فعالیت‌های گروهی، صحبت در مقابل جمع یا توسعه‌ی روابط خود اجتناب می‌کند.
این جامعه شناس گفت: در شرایط شدید یا مزمن، اختلال اضطراب اجتماعی می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات دیگری همانند افسردگی یا مصرف مواد در فرد بشود. در کودکان، علائم این اختلال معمولا در هنگام تعامل با بزرگسالان و همسالان ظاهر می‌شود. احساس اضطراب آنها ممکن است به صورت زیر باشد؛
وی گفت: گریه کردن پرتاب کردن اشیا از روی خشم ، سکوت محض و بی حرکت ماندن، چسبیدن به والدین یا فرد مراقب، جمع شدن به طرف درون بدن خودداری از صحبت کردن در درمان اضطراب اجتماعی روش‌های مختلف درمانی می‌تواند به افراد در مدیریت علائم این اختلال، کسب اعتماد به نفس و غلبه بر اضطرابشان کمک کند. اگرچه بدون پیگیری برای درمان، این اختلال ممکن است در تمام طول زندگی فرد ادامه داشته باشد، هرچند ممکن است در دوره‌های زمانی مختلف شدت آن کم و زیاد بشود.
وی تصریح کرد: درمان شناختی رفتاری یک روش درمانی رایج است. هدف آن کمک به فرد در شناخت و تغییر افکار یا عقاید منفی درباره‌ی موقعیت‌های اجتماعی است. هدف دیگر این روش تغییر رفتار یا واکنش‌های فرد نسبت به موقعیت‌هایی است که باعث به وجود آمدن اضطراب در او می‌شوند. درمان شناختی رفتاری به فرد کمک می‌کند تا متوجه این مسأله بشود که افکار خود او است که می‌توانند نحوه‌ی واکنش و رفتارش را تعیین کنند، نه افکار دیگران.
روش مواجهه درمانی یا مواجهه شناختی هم می‌تواند به افراد مبتلا به این اختلال کمک کند.
وی گفت: اضطراب اجتماعی یک تجربه‌ی کاملا فردی است. نکاتی که به یک شخص کمک می‌کنند ممکن است برای شخص دیگر مفید نباشند. به همین دلیل، بهتر است که فرد روش‌های مختلف را امتحان کند تا ببیند چه روشی برای او نتیجه‌بخش است.
دامنه‌ی تعاملات اجتماعی خود را به تدریج افزایش دهید
وی گفت: افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی معمولا از موقعیت‌هایی اجتناب می‌کنند که می‌توانند احساس اضطراب را در آنها تحریک کنند. اگرچه این رفتار اجتنابی در کوتاه مدت باعث کاهش اضطراب می‌شود، اما این کار می‌تواند اضطراب را در طولانی مدت به‌شدت تشدید کند.
این جامعه شناس ادامه داد: در صورت امکان و در صورت لزوم با کمک یک درمانگر، فرد می‌تواند به‌تدریج خود را در معرض موقعیت‌های اجتماعی که از آنها می‌ترسد قرار دهد و دامنه‌ی تعاملات اجتماعی خود را افزایش دهد. این کار به آنها کمک می‌کند تا تجربه‌ی مثبتی از آن وضعیت داشته باشند.
قرایی مقدم افزود: داشتن تجارب مثبت اجتماعی می‌تواند اعتماد به نفس فرد را افزایش و اضطراب وی را کاهش دهد یا برای او این اطمینان حاصل شود که می‌تواند بر اضطراب خود غلبه کند.
