آیا تا به حال چیزی در مورد رابطه کم خوابی و دیابت شنیده‌اید؟ خوابیدن به اندازه کافی به بهبود عملکرد بدن شما کمک می‌کند و موجب افزایش انرژی و همچنین جلوگیری از بروز بیماری‌های مختلف میشود. مطالعات نشان می‌دهد که از هر ۳ بزرگسال آمریکایی، یک نفر به اندازه کافی نمی‌خوابد و کم خوابی می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی، چاقی و افسردگی را افزایش دهد و موجب تشدید علائم دیابت در بیماران میشود. در این مقاله از بخش سبک زندگی در اکالا بلاگ می‌توانید با تاثیر کم خوابی بر قند خون و رابطه دیابت و خواب به طور کامل آشنا شوید.
چرا بی‌خوابی خطر ابتلا به دیابت نوع دو را افزایش می‌دهد؟
کیفیت خواب در هر سن و سالی به حفظ سلامت بدن کمک می‌کند و برای داشتن بدنی سالم ضروری است. آکادمی پزشکی خواب آمریکا توصیه می‌کند که هر فرد بزرگسال باید حداقل ۷ ساعت در شب بخوابد و کودکان و نوجوانان به میزان خواب بیشتری در طول شبانه روز نیاز دارند.
از طرف دیگر کیفیت خواب به اندازه ساعات خواب برای سلامتی شما مفید است. افرادی که خواب خوبی ندارند، معمولا بعد از خواب احساس خستگی می‌کنند و انرژی کمی دارند. در ادامه این بخش به عوارض بی‌خوابی و تاثیر آن بر دیابت نوع ۲ اشاره شده است.
۱- به هم ریختن تعادل هورمون‌ها
دیابت زمانی ایجاد میشود که بدن قادر به تولید انسولین به اندازه کافی نیست. در این شرایط سطح گلوکز در خون افزایش پیدا می‌کند و فرد به دیابت مبتلا میشود. تحقیقات نشان می‌دهد که کمبود خواب یک عامل مهم برای ابتلا به دیابت است و حتی موجب تشدید علائم در افراد دیابتی میشود. کمبود خواب بر تعادل هورمون‌های بدن موثر است و موجب افزایش سطح قند خون میشود.
بیشتر بخوانید: آیا سریع خوردن باعث ابتلا به دیابت میشود؟
کم خوابی موجب افزایش سطح هورمون کورتیزول در بدن میشود و این هورمون موجب بیدار نگه داشتن شما در زمان خواب میشود. زمانی که کورتیزول افزایش پیدا کند، سطح قند خون نیز زیاد میشود. لوزالمعده برای پردازش قند اضافه، شروع به تولید انسولین می‌کند و از آن جایی که بدن همچنان در حال تولید هورمون کورتیزول است، تنظیم سطح قند خون برای بدن دشوار میشود و لوزالمعده نمی‌تواند سطح قند خون را در حد نرمال نگه دارد و از همین رو فرد پس از مدتی به دیابت نوع ۲ مبتلا میشود.
۲- اضافه وزن و چاقی
کم خوابی خطر افزایش وزن و چاقی را افزایش می‌دهد و از همین رو فرد بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار می‌گیرد. خوابیدن به مغز زمان می‌دهد تا سمومی که در طول روز ایجاد شده‌اند، را از بدن پاک کند و بی خوابی می‌تواند مانع دفع سموم از بدن شود.
کمبود خواب موجب افزایش اشتها در طول روز میشود و انرژی فرد را کاهش می‌دهد. افرادی که به اندازه نمی‌خوابند، تمایل کمتری به ورزش کردن دارند و از همین رو بیشتر دچار اضافه وزن می‌شوند. این افراد معمولا در طول روز اشتهای بیشتری دارند و بیشتر به سراغ مصرف شیرینی و تنقلات ناسالم می‌روند.
۳- افزایش مقاومت به انسولین و ناتوانی در پردازش آن
دانشمندان هنوز به طور دقیق نمی‌دانند که عدم تحمل گلوکز ناشی از کم خوابی به دلیل تغییر در اشتها یا مصرف انرژی ایجاد میشود یا دقیقا با کم خوابی مرتبط است، اما چیزی که واضح است این است که کم خوابی موجب تغییراتی بر رژیم غذایی و فعالیت بدنی فرد میشود و خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد. محققان هنوز به طور دقیق متوجه نشده‌اند که چرا کمبود خواب، حساسیت به انسولین را ضعیف می‌کند.
نتایج یک مطالعه در مورد رابطه خواب و دیابت که روی موش‌های آزمایشگاهی انجام شد، نشان می‌دهد که کم خوابی می‌تواند موجب افزایش سطح گلوکز و چربی در کبد شود.
محققان دریافتند که بی‌خوابی موجب افزایش سطح تری گلیسیرید در کبد میشود و این موضوع موجب افزایش مقاومت به انسولین و ناتوانی در پردازش صحیح انسولین در بدن میشود. این مطالعه نشان داد که بی‌خوابی بدون در نظر گرفتن رژیم غذایی و فعالیت بدنی می‌تواند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد و موجب تجمع چربی در کبد شود. هر چند تایید این موضوع نیاز به مطالعات بیشتری دارد، اما همین بررسی نشان می‌دهد که خواب ناکافی تا چه حد می‌تواند بر سلامت ما موثر باشد.
۴- افزایش استرس
کم خوابی می‌تواند استرس و اضطراب را افزایش دهد و استرس موجب افزایش قند خون در بدن میشود. افرادی که در دراز مدت کم خوابی و استرس یاد را تجربه می‌کنند، بیشتر در معرض دیابت نوع ۲ قرار دارند. مطالعات نشان می‌دهد که استرس موجب کاهش حساسیت سلول‌ها به انسولین میشود و میل به شیرینی‌جات را افزایش می‌دهد. در این شرایط قند خون افزایش پیدا می کند و فرد پس از مدتی به دیابت مبتلا خواهد شد.
بیشتر بخوانید: ۱۰ میوه معجزه آسا برای دیابتی ها
۵- افزایش گرفتگی
کمبود خواب موجب افزایش سطح هورمون گرلین یا همان هورمون گرسنگی میشود و سطح هورمون لپتین که موجب احساس سیری میشود را کاهش می‌دهد. در این شرایط فردی که خواب خوبی نداشته، در طول روز میل بیشتری به شیرینی‌جات دارد و با مصرف خوراکی‌های مضر و شیرین بیشتر در معرض ابتلا به دیابت قرار می‌گیرد.
۶- کاهش ترشح انسولین در بدن
کم خوابی موجب میشود تا بدن بعد از غذا خوردن مقدار انسولین کمتری ترشح کند. در این شرایط سطح قند خون پس از هر وعده غذایی افزایش پیدا می‌کند و مقدار گلوکز در جریان خون بیشتر میشود. از همین رو اگر بی‌خوابی ادامه پیدا کند، فرد در معرض ابتلا به دیابت قرار می‌گیرد.
مطالعات انجام شده در مورد رابطه کم خوابی و دیابت نشان می‌دهد که بعد از ۴ تا ۵ شب بی‌خوابی، حساسیت به انسولین در بدن حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد کاهش پیدا می‌کند. در این شرایط فرد بدون در نظر گرفتن سن، شاخص توده بدن، کم تحریک و سابقه خانوادگی بیشتر حدود ۴۰ درصد بیشتر در معرض ابتلا به دیابت قرار می‌گیرد.
خواب راحت بیشتر از چیزی که فکر می‌کنید با سلامت شما در ارتباط است. اختلال در خوابیدن و کاهش مدت زمان خواب به ۵ تا ۶ ساعت در شب، می‌تواند شما را در معرض مشکلاتی جدی مثل افزایش قند خون، کاهش انرژی و همچنین افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی قرار دهد. فراموش نکنید که بدن ما برای اینکه عملکرد صحیحی داشته باشد، به ۷ تا ۹ ساعت خواب نیاز دارد و کمبود خواب می‌توانید مشکلات جدی برای بدن ایجاد کند.
منابع: medicalnewstoday، healthline، sleepfoundation، reidhealth
من مژده شرف عاشوری هستم. سالهاست که به صورت تخصصی در مورد موضوعات مختلف می‌نویسم و ترجمه میکنم. از بازی با کلمات و خلق محتوای تازه لذت میبرم و دوست دارم دنیای اطرافم رو بیشتر از چیزی که میبینم، کشف کنم…
